گلوکوم (آب سیاه):
گلوکوم بیماری است که با صدمه عصب بینایی مشخصی می شود. آسیب عصب بینایی در نتیجه افزایش فشار داخل چشم اتفاق می افتد.
افزایش فشار داخل چشم به دنبال جمع شدن مایع زلالیه است. طیفی از مقادیر مختلف فشار وجود دارد که طبیعی در نظر گرفته می شود. اما ممکن است در بعضی از فراد باعث نقض در بینایی شود.
-گلوکوم یکی از علل منجر به کوری برگشت ناپذیر در دنیا و میان بزرگسالان است.
-در میان جمعیت بالای 40 سال، شایع تر است و شیوع آن با بالا رفتن سن افزایش میابد.
عوامل خطر:
-سابقه خانوادگی ابتلا به گلوکوم
-ضخامت کم قرنیه
-سن بالا
-دیابت شیرین
-بیماری های قلبی – عروقی
-سندرم های میگرن
-نزدیک بینی
-ضربه به چشم
-استفاده طولانی مدت از کورتون
امروزه ، بیماران سرطانی به دلیل بهبودی از اثرات شیمیایی (نوروپاتی ، ضعف و اختلالات شناختی) ، تشعشعات (جای زخم و محدودیت حرکات) ، جراحی (فلاپ ، روش های پلاستیک ، برداشتن تومور ، قطع عضو) ، از نوآوری جامع بهره مند می شوند. و صدمات مغزی
علت:
فشار داخل چشم باعث می شود که چشم شکل اصلی و عملکردش را به طور مناسب حفظ کند. در واقع فشار داخل چشم مانند هوای داخل بالن عمل می کند. با افزایش فشار داخل بالن، امکان ترکیدن وجود دارد در صورتی که با افزایش فشار داخل چشم ، احتمال آسیب به عصب چشمی خواهد بود.
طبقه بندی:
بسته به مکانیسمی که منجر به اختلال در جریان خروجی مایع زلالیه می شود ممکن است به انواع گلوکوم با زاویه بسته یا باز منجر شود.
تقسیم بندی دیگر ، گلوکوم اولیه و ثانویه است. البته امروزه انواع دیگری مثل گلوکوم مادرزادی و گلوکوم به دنبال استفاده از کورتون نیز تقسیم بندی شده است.
-در این بیماری ، بیمار تا زمانی که دچار کاهش بینایی می شود از بیماری خود آگاه نیست و مراقبت های پزشکی را پیگیری نمی کند.
علایم:
بیماری گلوکوم اغلب ،دزد بی سروصدای بینایی نامیده می شود و بیشتر بیماران تا زمانی که تغییرات بینایی و کاهش دید را تجربه نکرده اند ، نسبت به بیماری خود بی اطلاع هستند.
سایرعلایم:
-تاری دید
-مشاهده هاله نورانی در اطراف لامپ ها
-اشکال در تمرکز
-اشکال در تطابق در نور کم
-از دست دادن دید محیطی
-درد و ناراحتی چشم ها
-سردرد
-قرمز شدن چشم
Previous
Next
تشخیص:
معاینه توسط پزشک و بررسی هایی مانند: بررسی شدت بینایی ، تونومتری برای اندازه گیری فشار داخل چشم ، بررسی عصب ، اندازه گیری ضخامت قرنیه و روش های تصویر برداری لایه های فیبرعصبی راه های تشخیص گلوکوم هستند.
غربالگری:
-درحال حاضر با توجه به شیوع گلوکوم در جمعیت جوان و با در نظر گرفتن جنبه های هزینه و اثربخشی آن غربالگری تمام جمعیت در ایران توصیه نشده است.
-غربالگری در مبتلایان به دیابت ، سابقه خانوادگی گلوکوم در بستگان درجه یک ، بیماران دارای نزدیک بینی و دوربینی شدید ، مصرف کورتون ، افرادی که سابقه ضربه چشم دارند از این رو توصیه می شود.این افراد در معرض خطر، حداقل سالی یکبار جهت معاینات چشمی به متخصص مراجعه کنند.
-افراد بالای 40 سال توصیه می شود جهت معاینات غربالگری هر 2 تا 4 سال به متخصص مراجعه کنند.
پیشگیری:
در یک مطالعه دیده شده که کاهش سطح کلسترول به خصوص در بیماران قلبی – عروقی باعث کاهش ابتلا به گلوکوم خواهد شد.
-معاینه منظم(غربالگری) می تواند از بروز آسیب های جبران ناپذیر جلوگیری کند.
-داشتن رژیم سالم ، قراردادن ویتامین ها و مواد معدنی از جمله ویتامینAوCوE و روی و مس در رژیم غذایی روزانه و هم چنین محدود کردن معاینات روزانه(برای مطالعه جداول رژیم غذایی کلیک کنید)
-ورزش منظم:حداقل یک بار در هفته ورزش منظم داشته باشد.
البته در یوگا به دلیل پایین نگه داشتن سر برای مدت طولانی ممکن است افزایش فشار چشم ایجاد شود.
-کنترل استرس
-حفاظت از چشم مانند استفاده از عینک های محافظتی هنگام ورزش کردن و یا هنگام کار کردن با مواد شیمیایی
درمان:
در درمان هرنوع گلوکوم مسئله مهم و اصلی پیشگیری از آسیب عصب بینایی است. این هدف می تواند از طریق درمان های طبی ، جراحی لیزری یا غیرلیزری یا ترکیبی از این روش ها حاصل شود. این بیماری درمان قطعی ندارد و درمان طولانی مدت در طول حیات لازم است. که البته این درمان هم نمی تواند آسیب وارده به عصب بینایی را جبران کند. اما از ادامه صدمه بیشتر جلوگیری می کند.
-درمان طبی گلوکوم بر استفاده از داروهای کاهنده فشار داخل چشم متمرکز است،که باید توسط پزشک محترم تجویز شود.
-انجام معاینات پیگیری دوره ای به منظور پایش مقدار فشار داخل چشم، عصب بینایی ، وضعیت میدان دید و عوارض جانبی داروها ضرورت دارد.
-درمان از کمترین مقدار داروهای موضعی شروع شده و سپس غلظت آن ها افزایش داده می شود.
-ابتدا یک چشم درمان می شود تا اثر بخشی داروها از طریق مقایسه با چشم دیگر کنترل شود.
-در روش جراحی با تاباندن لیزر به سطح داخلی چشم، فشار داخل چشم کاهش میابد.
-اگر فشار چشم بسیار بالا باشد و یا تاباندن لیزر موفقیت آمیز نباشد جراحی انجام می شود. عمل ترابکولکتومی امروزه برای کاهش طولانی مدت فشار داخل چشم در موارد کنترل نشده بزرگسالان است.
اقدامات قبل از عمل جراحی:
-در صورت امکان باید هفته قبل از عمل جراحی مصرف داروهایی مانند اپی نفرین و پیلوکاربین که احتمال التهاب و شکست جراحی را افزایش می دهند قطع شود.
-فشار بالای داخل چشم قبل از جراحی بایستی کنترل شود
-استفاده از داروهای گشادکننده مردمک قبل از عمل گلوکوم ممنوع است.
(برای مطالعه سایر مراقبت های قبل از عمل جراحی کلیک کنید)
اقدامات بعد از عمل جراحی:
-امکان تاری دید چشم بلافاصله پس از عمل وجود دارد و پس از یک تا 2 هفته بهبود میابد. گاهی تاری دید تا 6 هفته ادامه می یابد.
-پس از جراحی نیاز به مراجعه و معاینات مکرر پزشک وجود دارد.
-پس از جراحی بیمار نیاز به استراحت نسبی در منزل به مدت یک هفته و سوء محدودیت نسبی فعالیت تا چند هفته بایستی مراعات شود.
-در نور بیش از حد، عینک آفتابی استفاده شود و در مورد استفاده از لنزهای تماسی با پزشک خود مشورت نماید.
-از مالیدن چشم پرهیز شود.
-از انجام ورزش شدید یا باغبانی یا کارهای سنگین خودداری شود.
-از سرفه و عطسه در صورت امکان پرهیز شود.
-قطره ها و پمادها تجویز شده با دقت مصرف شوند.
-نوک قطه چکان یا پماد به صورت یا سطوح دیگر مالیده نشود.
-قبل از مالیدن پمادها، قطره های چشمی چکانده شوند.
-تا چکاندن قطره دیگر در چشم ، 5 تا 10 دقیقه فاصله باشد.
هشدار:
در صورت بروز درد شدید در یک چشم و یا هر دو چشم ، تاری دید، سردرد، دیدن هاله رنگین کمان ، اشک ریزش ، تهوع و استفراغ، درد، قرمزی، ترشح، کاهش دقت بینایی، حساسیت به نور، حتما به پزشک مراجعه شود.
منابع:
داخلی و جراحی برونر و سودارث
داخلی و جراحی بلک
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما
