آموزش های پس از زایمان
بهداشت ناحیه تناسلی و مقعد:
1.ناحیه تناسلی باید روزانه 2 تا 3 بار شسته شود.
2.در صورت اجابت مزاج باید این نواحی از قدام به خلف شسته شوند.
3.برای شستشو می توان از آب و صابون استفاده نمود و قطعا نیازی به استفاده از مواد ضدعفونی کننده وجود ندارد.
4.نواربهداشتی های ناحیه تناسلی باید مرتبا تعویض شوند و ناحیه تناسلی خشک باشد
5.ترشحات باقی مانده می توانند به عنوان منشا عفونت عمل کنند.لذا باید به زنان توصیه نمود تا از نوارهای بهداشتی خارجی استفاده نمایند.
6.زخم های ناحیه تناسلی روزانه باید کنترل شوند تا هر نوع عفونت احتمالی قابل کشف باشد.
7.برای تسکین درد زخم مرسوم است که از گرمای لامپ استفاده کنند. این روش مخصوصا در آب و هوای گرم ممکن است به جای تسکین ،ناراحتی بیمار را تشدید کند.
8.استفاده از کمپرس یخ در مراحل اولیه سبب کاهش تورم و ناراحتی بیمار می شود.
9.گاهی اوقات مصرف اسپری داروهای بیحس کننده موضعی مفید است.
10.داروهای ضد درد مثل کدئین تسکین قابل ملاحظه ای ایجاد می کنند. از آنجا که درد می تواند علامت خطر باشد ، در صورت شدید یا مداوم بودن درد باید این نواحی را به دقت معاینه نمود.
11.در صورتیکه نسبت به نخ بخیه حساسیت به وجود آید باعث ایجاد ادم در این ناحیه می شود. در این حالت می توان از لامپ گرمازا 3 بار در روز به مدت 20 تا 30 دقیقه برای برطرف شدن ناراحتی استفاده کرد.
خودداری از مقاربت:
در هفته 12 پس از زایمان ، الگوی پاسخ های جنسی به حد قبل از حاملگی بر می گردد.
-در اکثر خانم ها کاهش میل جنسی در دوره نفاس زودرس مشاهده می شود.
-بهتر است تا 4 هفته بعد از زایمان از مقاربت خودداری شود. اما 2 هفته بعد از زایمان ممکن است نزدیکی بر اساس علاقه و راحتی فرد شروع شود.
-زنانی که شیر می دهند، معمولا تمایل جنسی بیشتری را نسبت به مادرانی که بچه هایشان را با شیشه شیر می دهند گزارش می کنند.
-در خانم های شیرده به علت توقف طولانی مدت تولید استروژن ، خشکی واژن وجود دارد که ممکن است باعث عدم تمایل به نزدیکی باشد. در این گونه موارد می توان از لغزنده کننده واژن قبل از نزدیکی استفاده نمود.
-عواملی که باعث ایجاد اختلال در عملکرد جنسی می شوند، عبارتند از:
1.درد ناحیه تناسلی از زخم ها و پارگی ها
2.خستگی و ضعف و سستی ناشی از کمبود خواب
3.خشکی واژن
4.فوران شیر در طی رابطه جنسی( به منظور رفع این مشکل می توان به مادر آموزش داد که در فاصله نزدیکی قبل از تماس جنسی نوزاد را تغذیه کند.)
رژیم غذایی:
به محض اینکه مادر اشتهای خود را به دست آورد و از اثرات داروهای مسکن و بیهوشی خلاص شد. می تواند غذایی عادی داشته باشد.
-رژیم غذایی مادران شیرده باید در بردارنده شیر به میزان کافی (نیم لیتر بیشتر از دوران بارداری) و پروتئین و کالری کافی باشد.
-همچنین این رژیم باید حاوی کلسیم کافی باشد.
-مصرف میوه و سبزیجات و مایعات بیشتر (6 تا 8 لیوان مایعات در روز به ویژه در مادران شیرده) توصیه می شود.
-میزان کالری و پروتئین غذای مادر شیرده باید بیشتر از زمان بارداری باشد.
-اگر مادری به فرزند خود شیر ندهد، نیازهای غذایی او، مانند زن غیرحامله خواهد بود.
-مادر باید مصرف قرص آهن و مولتی ویتامین را تا 3 ماه بعد زایمان ادامه دهد.
-هم چنین از مصرف زیاد نوشیدنی های محرک (قهوه و چای و ..) خودداری کنید.
تنظیم خانواده :
دوره نفاس فوری زمان مناسبی برای بستن لوله های رحمی است. اگر این عمل در عرض 3 روز اول پس از زایمان انجام نشود، احتمال عفونت و دشوار بودن عل افزایش می یابد.
-در مواردی کم بودن تعداد فرزندان ، انجام سزارین اورژانس ، نامشخص بودن سلامت نوزاد نباید عمل بستن لوله ها انجام شود.
-در مادرانی که در دوران شیردهی قاعده نمی شود احتمال بارداری 8 درصد است. در حالیکه بعد از شروع قاعدگی این احتمال با 36 درصد افزایش میابد.
-پس زایمان معمولا در 2 تا 3 هفته اول به ویژه در مادرانی که شیر می دهند. تخمک گذاری وجود ندارد. لذا در این مدت نیاز به استفاده از وسایل تنظیم خانواده نیست.
– اما پس از زمان (14 روز پس از زایمان) حتما باید از یکی از روش های ضدبارداری استفاده شود.
-در مادرانی که شیرنمی دهند، می توانند قرص های ضدبارداری معمولی را 14 روز پس از زایمان شروع کنند.
-در مادرانی که شیر می دهند استفاده از ضدبارداری های خوراکی باعث تغییر از کیفیت و کمیت شیر و همچنین کاهش حجم شیر می شود. لذا به این مادران توصیه می شود قرص های دوران شیردهی (حاوی پروژسترون) استفاده کنند.
-تزریق عضلانی آمپول های 3 ماهه (پروژسترون) یک روش پیشگیری مناسب برای مادران شیرده است که 3 ماه اثر دارد که باعث لخته شده خون یا تولید شیر نمی شود. عدم قاعدگی طولانی و خونریزی نامنظم از معایب این روش هستند.
-وسایل داخل رحمی را می توان 3 هفته پس از زایمان ( برخی 6 هفته بعد) داخل رحم قرار داد.
رانندگی :
در اوایل دوران نفاس رانندگی ممنوع نیست اما بدون خطر هم نیست زیرا در برخی موارد که سرعت عمل و تصمیم گیری فوری لازم باشد ممکن است به دلیل ترس از ایجاد درد در محل زخم در اخذ تصمیم تردید شود که به ایجاد حادثه منجر می گردد. به طورکلی بهتر است در 2 تا 3 هفته اول بعد زایمان از رانندگی خودداری شود.
استحمام:
مادران می توانند پس از زایمان هر وقت که احساس کردند از قدرت کافی برخوردارن دوش بگیرند.
-دوش گرفتن هر روزه و استحمام برای مادر لذت بخش می باشد و هیچ گونه ضرری ندارد. برخی معتقدند که بعد از سزارین تا 2 هفته اول از فروبردن زخم در آب خودداری شود. ولی شستن زخم با آب و خیس شدن آن هنگام دوش گرفتن مشکلی ایجاد نمی کند.دوش واژینال در مراحل اول بعد از زایمان ممنوع است .
Previous
Next
از سرگیری فعالیت های روزانه:
-بیشتر مادران به ویژه مادران با سابقه یک یا چند زایمان مایل هستند در هفته اول بعد از زایمان فعالیت را شروع کنند.
-زنانی که زایمان طبیعی داشته اند می توانند به محض اینکه توانایی لازم را یافتند بستر را ترک کنند و تحرک کامل داشته باشند.
-با آنکه برخی از فعالیت ها باعث سوزش ناحیه زخم می شود.ولی در ترمیم و بهبودی آن تاخیر ایجاد نمی کند.
-برای تصمیم گیری در زمان شروع فعالیت بدنی باید حال عمومی مادر ، موقعیت او در اجتماع و نوع فعالیت را در نظر گرفت.
-زودبرخاستن از بستر باعث ایجاد فواید زیر می شود:
1.احساس بهتر و قوی تر بودن به مادر می دهد.
2.از شیوع عوارض ادراری و یبوست کاسته می شود.
3.از شیوع لخته شدن خون در بدن می کاهد.
4.تسریع جمع شدن رحم
-اولین باری که مادر از بستر خارج می شود بهتر است فردی همراه او باشد تا در صورت وقوع سنگ کوب از زمین خوردن او جلوگیری کند.
-تحرک زود هنگام به معنی بازگشت مادر به کار یا فعالیت های عادی نیست. استراحت پس از زایمان لازم است و نیازهای مادر باید برآورده شود. تا او فرصت استراحت کافی و تطبیق با مسئولیت های تازه اش را داشته باشد.
-همچنین به مادر توصیه می شود در طول روز به مدت 2 ساعت استراحت کند.
– انجام کارهای خانه به مدت 3 هفته و خروج از منزل به مدت 2 هفته محدود باشد.
-همچنین به مدت 3 تا 4 هفته از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کند.
مدت خونریزی:
خونریزی بعد زا زایمان 3 تا 4 هفته طول می کشد ولی اندازه آن نباید از حجم دوران قاعدگی بیشتر باشد.به مادر توصیه می شود هرگاه به تعویض بیش از 1 تا 2 نوار بهداشتی در ساعت و برای مدت چند ساعت احتیاج پیدا کند (بویژه اگر همراه با تب و کمردرد باشد ) به پزشک مراجعه نماید.
-ترشحات خونی در طی 3 هفته کاهش میابد.
-در بعضی موارد بین هفته 4 تا 5 یک قاعدگی مختصر اتفاق می افتد.
اجابت مزاج:
بیشتر مادران از اولین و دومین اجابت مزاج وحشت دارند.
به علت ترخیص زودهنگام معمولا اولین اجابت مزاج در بیمارستان نیست.
-به مادر توصیه می شود برای پیشگیری از یبوست دستور اسفاده از ملین و غذای مناسب را استفاده کند.
-برای پیشگیری از یبوست رژیم حاوی فیبر و نوشیدن مایعات فراوان توصیه می شود.
-ممکن است پزشک شیرمنیزی یا قرص بیزاکودیل برای جلوگیری از یبوست تجویز نماید. تنها عارضه استفاده از این روش حالت اسهالی موقت در بعضی از مادران است.
-اگر عدم اجابت مزاج طولانی تر از 5 روز باشد باید به پزشک اطلاع داده شود.
-در مادرانی که پارگی های ترمیم شده در کانال زایمان دارند مصرف ملین ها و رژیم غذایی دارای فیبر بیش از حد ممنوع است.
-همچنین در مادرانی که شیر می دهند نباید از فنیل فتالین و شربت سنا استفاده نمود.
-هموروئید نیز باعث ناراحتی و رنج بیماران بعد از زایمان می شود. در بیشتر موارد این عارضه خودبخود بهبودی پیدا می کند .
-ولی برای تسکین درد و تورم آن سه راه وجود دارد:
1.استفاده از سبزیجات و میوه ها به مقدار زیاد
2.خودداری از تحریک ناحیه تناسلی (در هنگام شستشو باید سعی شود به مخاط صدمه وارد نشود.)
3.استفاده از شیاف ها یا پمادهای ضد بواسیر
استفاده از مسکن ها:
برای تسکین پس درد و یا درد ناشی از ترمیم زخم ها مسکن های ساده کافی است استامینوفن و کدئین برای تسکین درد های شدید مفید است.
مراقبت از بند ناف:
بندناف نوزاد در عرض 24 ساعت آب و ژله را از دست داده و سیاهرنگ می شود.
افتادن بند ناف دو هفته طول می کشد.
-بند ناف در معرض هوا خشک شده و نیاز به پانسمان ندارد.
-عفونت بند ناف گاهی هیچ علامتی ندارد.
-لازم است از به کار بردن هرگونه ماده ضدعفونی مانند الکل یا بتادین روی بند ناف خودداری گردد.
-در صورت قرمزی اطراف بندناف بوی بد و یا ترشح از بند ناف باید فورا به پزشک مراجعه شود.
مدفوع و ادرار نوزاد:
در 2 تا 3 روز اول پس از تولد محتویات روده نوزاد شامل مدفوع سبز مایل به قهو ای و نرم است.
-در طی زندگی داخل رحمی و چند ساعت اول پس از تولد محتویات روده ها استریل هستند اما باکتری ها بزودی به محتویات روده راه میابند.
-دفع مدفوع و ادرار در چند ساعت اول پس از تولد نشانه باز بودن مجرای ادراری و گوارشی است.
-دفع مدفوع در 90 درصد نوزادان در 24 ساعت اولیه و در اکثر موارد باقیمانده تا 36 ساعت پس از تولد مشاهده می شود.
-دفع ادرار ممکن است مدت کمی پس از تولد اتفاق بیافتد و یا تا روز دو پس از تولد دیده نشود.
-عدم توانایی دفع ادرار یا مدفوع پس از زمان های گفته شده نقایص مادرزادی مقعد یا پیشابراه می باشد.
-پس از روزهای 3 تا 4 بعد از تولد رنگ مدفوع در اثر شیر خوردن به رنگ زرد روشن در آمده و شکل و همگن پیدا می کند.
وزن گیری نوزاد:
اغلب نوزادان در 3 تا 4 روز اول زندگی به علت دریافت کم مواد غذایی وزن خود را از دست می دهند.
-نوزادن زودرس در مقایسه با نوزادان کامل وزن بیشتری را از دست می دهند. و با سرعت کمتری مجددا وزن هنگام تولد را به دست می آورند.
-در صورتیکه نوزاد به طور مناسب تغذیه شود وزن نوزاد در روز دهم به وزن هنگام تولد برمی گردد سپس روزی 25 گرم افزایش وزن پیدا می کند به طوریکه در 5 ماهگی دو برابر و در یک سالگی 3 برابر زمان تولد می شود.
زردی نوزادان:
حدود یک سوم تمام نوزادان بین روزهای دوم و پنجم زندگی خود دچار زردی به اصطلاح فیزیولوژیک می شوند.
-در نوزادان نارس زردی شایع است و معمولا شدت و مدت بیشتری از نوزادان کامل دارد.
معاینات هنگام ترخیص:
بسیاری از زنان طی 24 تا 48 ساعت بعد از تولد نوزاد از بیمارستان مرخص می شوند.
-مزیت های ترخیص زودهنگام شامل بازگشت سریع تر به محیط خانوادگی و مواجه کمتر با عفونت های بیمارستانی می باشد.
-معاینات هنگام ترخیص:
1.کنترل درجه حرارت
نوزاد مثبت باشد حتما باید قبل از RHمادر منفی بوده و RHدر مواردی که RH2.تعیین
روگام تزریق شود.
.تزریق داخل رگ روگام و همچنین تزریق آن به نوزاد ممنوع است.
3.آزمایش کم خونی
4.واکیسناسیون سرخچه:
تعداد زیادی از زنان در سنین باروری قبلا به سرخچه مبتلا نشده اند. به طور کلی 10 تا 20 درصد زنان فاقد آنتی بادی علیه سرخچه هستند. این زنان را می توان در دوره نفاس با واکسن زنده ضعیف شده واکسینه نمود. دوره نفاس زمان خوبی برای واکسیناسیون است.زیرا در این زمان احتمال حاملگی وجود ندارد.
-توصیه می شود حداقل تا 2 ماه پس از تزریق واکسن حامله نشوند.
معاینه پس از زایمان:
پس از زایمان حداقل سه بار معاینه برای مادران در نظر گرفته شده است. بار اول طی 3 روز اول ،بار دوم در روزهای 15 تا 21 و سپس در روزهای 42 تا 60 پس از زایمان می باشد.
-در این معاینات وزن، درجه حرارت ، وضعیت رحم، میزان خونریزی و فشار خون مادر ثبت می شود.
-در صورتیکه مادر به وزن قبل از حاملگی برنگشته باشد ، رژیم غذایی مناسب توصیه می شود.
-در صورتیکه مادر در هنگام ترخیص از بیمارستان دچار کم خونی بوده و یا طی دوران نفاس خونریزی داشته باشد باید آزمایش کم خونی درخواست شود.
-محل پارگی و بخیه ها بررسی می شود.
علایم خطر پس از زایمان:
1.خونریزی بیش از حد قاعدگی
2.تب و لرز
3.خروج ترشحات بدبو و چرکی از واژن
4.درد و ورم یک طرفه ساق و ران
5.افسرگی شدید
6.درد و شکم و پهلو
7.سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
8.درد و تورم و سفتی پستان ها
9.درد و سوزش و ترشح از محل بخیه ها
هیچ رازی برای موفقیت وجود ندارد. این نتیجه آمادگی ، کار سخت و یادگیری از شکست است.
اللهم العن الجبت والطاغوت و بنتیهما
