آناتومی دستگاه گوارش:
دستگاه گوارش مواد غذایی را به ذراتی می شکند که توسط سیستم گردش خون به تمام سلول های بدن قابل انتقال باشد.مواد غذایی که مورد استفاده قرار نمی گیرند به صورت مواد دفعی جامد از بدن دفع می شوند.
ارگان های اصلی سیستم گوارش در شکم جای گرفته اند. لوله گوارش حدود 10 متر طول دارد.این لوله از دهان شروع شده و از طریق حلق،مری،معده، روده کوچک ، روده بزرگ، رکتوم و مقعد ادامه می یابد.
سیستم گوارشی علاوه بر لوله گوارش از ساختمان هایی مانند: کبد، کیسه صفرا و پانکراس تشکیل شده است.
دهان:
نقش دهان در گوارش از یک سو تشخیص کیفیت غذا و از سوی دیگر گوارش آن است.
-در دهان زبان ، دندان ها و غدد بزاقی وجود دارند.
غدد بزاقی برحسب ترشح به سه دسته تقسیم می شوند: بناگوشی، تحت فکی و زیرزبانی
-زبان دارای سه دسته ماهیچه ای است که توسط مخاط پوشیده شده است:
دوسوم جلوی زبان، جسم زبان؛ و یکسوم عقبی آن ریشه زبان خوانده می شود.
سطح پوششی زبان دارای برجستگی های مختلف است. در سطح پشتی زبان جوانه های چشایی نیز وجود دارند که احساس شیرینی،شوری،تلخی و ترشی را تشخیص می دهند که درنواحی مختلف زبان هستند.
دندان:
ساختار بافتی دندان های شیری 20 عدد و دندان های دائمی 32 عدد مشابه است.
هر دندان شامل تاج است که بیرون لثه قرار گرفته و یک تا سه ریشه دارد که درون حفره دندانی آرواره بالا یا پایین جای می گیرد. سطح تاج دندان با ماده ای به نام مینا پوشانده شده است که سخت ترین ماده بدن است.
حلق:
حلق چهارراهی است که از جلو به دهان، از بالا به حفرات بینی و از پایین به مری و نای راه دارد.
هنگام بلع در اثر عمل دقیق واکنش های خودکار عصبی به بخش های به نام زبان کوچک و اپی گلوت به ترتیب راه بینی و نای مسدود می شود. و زبان نیز راه دهان را مسدود می سازد و در نتیجه لقمه غذا فقط به درون مری راه میابد.
مری:
مری لوله ای به طول 25 سانتی متر که از لایه های مختلفی مانند سلول های پوششی ، مخاط و عضله تشکیل شده است و وظیفه انتقال غذا از حلق به معده را دارد.
معده:
معده هر دو عمل ذخیره و هضم غذا را انجام می دهد. سه نوع غده در معده یافت می شود.غده طاق و تنه، غده کاردیا و غده پیلور.
سلول ها و غدد معده آنزیم، اسید کلریدریک و ترشحات موکوسی برای هضم غذا ترشح می کنند. حرکات معده در اثر انقباضات منظم و خودکار ماهیچه ای دیواره آن صورت می گیرد و دو نتیجه دارد: مخلوط کردن غذا با شیره معده و دیگری حرکاتی که موجب تحویل غذا از معده به روده کوچک می شود.
Previous
Next
روده کوچک:
روده کوچک لوله ای به طول چهار متر که بین معده و روده بزرگ قرار دارد و دارای سه بخش می باشد:
-دوازدهه (دئودنوم)
-ژژنوم
-ایلئوم
روده کوچک چهار لایه اصلی دارد و دیواره روده کوچک دارای چین خوردگی هایی است و هر یک از این چین خوردگی ها نیز به نوبه خود برجستگی های متعددی به نام پرزهای روده دارد که نقش اصلی آن افزایش سطح جذب است.
روده کوچک چند عمل مهم دارد:
گوارش را کامل می کند، فرآورده های گوارشی را برای ورود به خون ولنف جذب می کند و هورمون هایی به خون میریزد که ترشحات لوزالمعده، صفرا و معده را تنظیم می کند. مقدار مایعات و املاحی که از بدن دفع می شود را کنترل می کند.
روده بزرگ:
چین های حلقوی و پرز در روده بزرگ وجود ندارد. متوسط قطرآن 6 سانتی متر است اما در قسمت های آخر باریک تر می شود. طول آن 1.5 تا 1.8 متر است.و 5 تا 8 سانتی متر اول را روده کور می نامند.
در روده بزرگ پرز و غدد ترشح کننده آنزیم وجود ندارد اما ترشح مخاط در دیواره داخلی آن صورت می گیرد.آخرین بخش روده بزرگ را راست روده می نامند.
آپاندیس زایده انگشتی شکل است در داخل روده بزرگ که طول آن 8 تا 10 سانتی متر است و فاقد پرز بوده و ممکن است عفونی شود و آپاندیسیت ایجاد کند.
لوزالمعده:
لوزالمعده نوعی غده گوارشی است که جای آن در زیرو اندکی پشت معده است.
لوزالمعده دو کار مهم انجام می دهد:
تهیه و آزاد کردن آنزیم های گوارشی و تهیه و آزادکردن هورمون هایی که بر روی متابولیسم قندها اثر می گذارد.
این دو عمل بوسیله دو ساختار بافتی مجزا در لوزالمعده صورت می گیرد.
کبد:
کبد بزرگترین غده بدن است. وزن کبد 1.1 تا 1.6 کیلوگرم است. جای این عضو در بالا و راست معده است و قسمتی از معده را می پوشاند.
عملکرد کبد شامل: سوخت و ساز پروتئین ها و قندها و چربی ها است. همچنین عمل ذخیره سازی و فعالسازی ویتامین ها و مواد معدنی را انجام می دهد.
ساخت صفرا که برای هضم چربی هاست، برعهده کبد است.
کبد، آمونیاک را که بسیار سمی است از خون پاک می کند. انواع پروتئین های خون مانند آلبومین و عوامل هورمونی و رشدی و فاکتورهای انعقادی در کبد ساخته می شود.
کبد هورمون های جنسی را می شکند، خون را از الکل پاک می کند، باکتری ها و مواد زاید را از خون می گیرد.
با این حال انسان می تواند با 10 تا 20 درصد کبد خود زنده باشد.
کیسه صفرا:
سلول های کبدی مواد لازم برای ساخته شدن صفرا را از خون می گیرند، سپس صفرای ساخته شده به کیسه صفرا می رود و در آنجا ذخیره می شود.
همراه با ورود غذا به روده باریک کیسه صفرا منقبض شده و مقداری صفرا از مجرایی که در انتها یا مجرای لوزالمعده مشترک است وارد دوازدهه می شود
مهم ترین عمل صفرا، کمک به هضم چربی هاست.
عمل دیگر صفرا خنثی کردن حالت اسیدی شیره معده است.
منبع:
پرستاری داخلی و جراحی برونر و سودارث
هیچ رازی برای موفقیت وجود ندارد. این نتیجه آمادگی ، کار سخت و یادگیری از شکست است.
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما
