بوتولیسم:
بوتولیسم که از قرن 18 شناخته شده است، یک بیماری فلج عصبی است که در اثر سم بوتولیسم به وجود می آید که یکی از قوی ترین مواد سمی شناخته شده است.
در ابتدا فکر می کردند که این بیماری تنها توسط بلع سم بوتولیسم در غذای آلوده به وجود می آید. در حالیکه علاوه براین ، سه فرم دیگر از بیماری وجود دارد که در اثر تولید سم بعد از جوانه زدن در زخم یا روده به وجود می آیند و امروزه در سراسر جهان شناخته شده است:
بوتولیسم زخم، بوتولیسم شیرخواران و بوتولیسم بزرگسالان در اثر تجمع سم در روده
علت:
سم بوتولیسم از چهار گونه عامل باکتریایی تولید می شود. این باکتری ها در شرایط محیطی و اقدامات پخت و پز معمول زنده می مانند.
بوتولیسم غذایی:
در اثر مصرف غذاهای آلوده به سم بوتولیسم وجود دارد. اکثر این رخدادها(حدود 80 درصد) در اثر سبزیجات یا حیوانات آبزی و ماهیان که معمولا به صورت خانگی آمده میشوند.( کنسرو و شیشه)
-بوتولیسم در محصولات تجاری اغلب به علت اشتباهات مصرف کننده در ذخیره یا پخت و پز رخ می دهد.
بوتولیسم زخم:
در نتیجه آلودگی زخم با عامل باکتری های تولید کننده سم بوتولیسم است.
بوتولیسم شیرخوارگی:
در نتیجه جذب سم تولید شده در محل توسط عامل باکتری تولید کننده سم در روده کودکان
بوتولیسم بزرگسالی:
در اثر تجمع در روده این باکتری ها است که نوع بسیار نادری است که هنوز به خوبی شناخته نشده است.
به طورمعمول بیماران اختلالات آناتومیکی یا عملکردی دارند یا اخیرا از آنتی بیوتیک استفاده کرده اند.



علایم:
فلج قرنیه اعصاب جمجمه و پس از آن فلج شل قرنیه پایین رونده می باشد که ممکن است به ایست تنفسی و مرگ منجر شود.
در بوتولیسم غذایی، دوره کمون و نهفتگی از زمان خوردن غذا حاوی سم بوتولیسم تا شروع نشانه ها معمولا 8 تا 36 ساعت است. اما می تواند تا 10 روز نیز طول بکشد.
-درگیری اعصاب جمجمه ای معمولا ایجاد دو بینی، فلج صورت، افتادگی پلک ها و… می کند. مردمک ثابت و گشاد دیده می شود.
-علایم سرگیجه، خشکی دهان و گلوی بسیار خشک و گاهی گلودرد شایع است.
-یبوست در اثر فلج عضلات روده ای رخ می دهد.
-احتباس ادرار شایع است
-پیشرفت ضعف عضلانی اغلب سریع است و ازصورت شروع می شود و به درگیری گردن، بازوها، قفسه سینه و پاها منجر می شود.
-حالت تهوع، استفراغ و درد شکمی ممکن است در بوتولیسم غذایی، قبل از شروع علایم رخ دهد.
-شیرخواران مبتلا معمولا با کاهش توانایی مکیدن و بلع، یبوست، ضعیف شدن صدا، افتادگی پلک، گردن شل و…. تظاهر پیدا می کند. همانند بزرگسالان، بیماری می تواند به شل شدن عمومی و سرکوب تنفسی منجر شود.
-مرگ معمولا ناشی از انسداد راه هوایی به علت فلج عضله حلقی و حجم حیاتی ناکافی ناشی از فلج عضلات تنفسی می باشد.
تشخیص:
تشخیص عمدتا براساس علایم و تایید آزمایشگاهی با تست های اختصاصی و شناسایی سم بوتولیسم در نمونه های بالینی و غذایی انجام می شود.
-اطلاعاتی راجع به مصرف غذای خانگی و یا غذاهای نامتعارف و ماندن محصولاتی که باید در یخچال نگهداری شوند، در دمای اتاق در بسته های پلاستیکی یا کیسه های درب بسته

درمان:
اساس درمان بوتولیسم، مراقبت ویژه دقیق و تجویز دوزی ضدسم بوتولیسم است.
-تمام بیماران مشکوک باید فورا در بخش مراقبت های ویژه بستری شوند و تحت پایش مکرر از نظر تنفسی قرار بگیرند.
-در زخم ها، سریعا محل مشکوک باید بریده شود و پانسمان تمیز گردد.
پیشگیری:
-هیچ واکسنی برای بوتولیسم در دسترس نمی باشد.
-غذاهای فرآوری شده و کنسرو شده به درستی ذخیره شوندو قبل از مصرف حداقل 20 دقیقه جوشانده شوند.
-به علت وجود عامل باکتریایی بوتولیسم، باید از دادن عسل به شیرخوار کمتر از 12 ماه خودداری کرد.
-از تزریق مواد غیرمجاز خودداری شود.
منابع:
اصول طب داخلی هاریسون
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما