دیسک کمر:
دیسک بافت غضروفی سختی است که بین مهره های ستون فقرات قرار گرفته و آن ها را به یکدیگر متصل می کند. به دلیل خاصیت ارتجاعی موجود در دیسک این قطعه غضروفی از طرفی امکان حرکت را به ستون فقرات می دهد. و از طرف دیگر نقش ضربه گیر را داشته و از آسیب به مهره ها جلوگیری می کند.
-دیسک از دو قسمت مرکزی و محیطی تشکیل شده است:
هسته مرکزی نقش اساسی در جذب و خنثی کردن فشار به مهره ها را داردو قسمت محیطی وظیفه نگهداری از قسمت مرکزی را دارد.
-در اثر عوامل ژنتیکی ویا فرسودگی ناشی از کارهای سنگین و نامناسب بدنی ، پارگی های بسیار ظریفی در لایه محیطی دیسک ایجاد می شود و در این صورت اگر فشاری به دیسک وارد شود، هسته مرکزی با انتقال فشار به لایه محیطی باعث تشدید پارگی آن و بیرون زگی هسته مرکزی از آن می شود.به این حالت فتق دیسک گفته می شود که به پارگی دیسک معروف است.
علایم:
دررفتگی دیسک کمر به اشکال مختلفی خود را نشان می دهد. شایع ترین شکل،آن است که بیمار برای مدتی طولانی دچار کمر دردهایی می شده که با استراحت و اجتناب از کارهای سنگین بهبود می یافته است. اما در اثر بلند کردن جسم سنگین یا نشستن طولانی و یا حرکت ناگهانی و نامناسب دچار درد شدید کمر می شود.
-اگر فشار روی رشته های نخاعی زیاد باشد بیمار از ناحیه زانو به پایین علایمی نظیر درد، بی حسی، گزگز و مورمور، احساس سردی یا گرمی، گرفتگی مکرر عضلانی ، ضعف یا لاغر شدن را تجربه می کند.
-بیمار به راحتی نمی تواند خم شود و هنگام خم شدن احساس می کند که رگی پشت زانویش کشیدگی پیدا می کند.
-گاهی بیماران فقط از وجود گزگز ،مورمور،ضعف یا درد در ناحیه ساق پا، مچ پا یا انگشتان پای خود شاکی هستند و کمر آن ها اصلا درد ندارد.
تشخیص:
در ابتدا تاریخچه بیماری و معاینه بالینی به تشخیص کمک می کند. در این مرحله نقش بیمار در تشخیص بسیار مهم است و بیمار باید وضعیت درد خود را به صورت کامل شرح دهد و زمان شروع و سیر تحول آن را به صورت دقیق بیان کند.
استفاده کرد. MRIبرای اثبات تشخیص می توان از رادیوگرافی ساده ، سی تی اسکن و
(برای مطالعه رادیوگرافی کلیک کنید)
(برای مطالعه سی تی اسکن کلیک کنید)
(برای مطالعهMRI کلیک کنید)
Previous
Next
درمان:
80 تا 90 درصد مبتلایان به دررفتگی دیسک کمری بدون جراحی درمان می شوند و پزشک اغلب با روش های غیر جراحی شروع می کند.در صورت عدم بهبود پس از خاتمه درمان های غیرجراحی و مزمن شدن درد به شکلی که زندگی روزمره مختل شده باشد باید به فکر جراحی بود.
-اگر چه در مواردی که ضعف پا بسیار شدید بوده ممکن است جراحی نتواند قدرت اولیه را به پای بیمار برگرداند اما با این عمل درد از بین می رود و از پیشرفت ضعف پا نیز جلوگیری می شود.
درمان های غیرجراحی:
در ابتدا درمان های غیرجراحی توصیه می شود.این درمان ها شامل: دوره کوتاهی استراحت ، داروهای ضد التهاب ،داروهای مسکن، فیزیوتراپی یا تزریق داروهای کورتون می باشد.
-اگر چه ماساژ باعث کمتر شدن کمر درد می شود اما در زمانی که با دررفتگی دیسک روبرو هستیم می تواند جابجا کردن آن باعث بدتر شدن وضعیت بیمار شده و باید در این گونه موارد از ماساژ اجتناب کرد.
-ورزش هایی که در ابتدا تجویز می شود، کشش های نرم و آرام و اصلاح وضعیت بدنی در نشستن و ایستادن است. با کاهش درد ها ورزش های سنگین تری برای افزایش قدرت عضلانی و انعطاف مفاصل بکار گرفته می شود تا بیمار بتواند به زندگی طبیعی خود بازگردد
-تمام داروهایی که برای کاهش درد استفاده می شوند باید زیر نظر پزشک باشد.این داروها مانند : استامینوفن ، ایبوبروفن، ناپروکسن و آسپرین و در موارد شدید تر از مخدرها می توان برای این منظور استفاده کرد.
-استفاده بیش از حد از این داروها نه تنها بهبودی را تسریع نمی کند بلکه ممکن است عوارض شدیدتری به همراه داشته باشد.
-دسته دیگر داروهای مصرفی کورتون ها هستند: پردنیزولون، بتامتازون، و دگزامتازون از جمله این داروها هستند. این داروها برای کنترل التهاب و کاهش درد بسیار موثر هستند اما به دلیل عوارض نامطلوب که ایجاد می کنند فقط برای کنترل دردهای مقاوم و شدید به کار گرفته می شوند.
-در صورتیکه درد بسیار شدید باشد به طوریکه درمان های معمول پاسخ ندهد از روش تزریق کورتون داخل نخاعی استفاده می شود.
درمان جراحی:
شایع ترین عمل جراحی دیسکتومی است که طی آن دیسک مورد نظر خارج می شود.
-دیسکتومی را می توان با بی حسی موضعی، بی حسی نخاعی و یا بیهوشی کامل انجام داد.
مراقبت های قبل از عمل جراحی
-آماده کردن محل عمل وپاک کردن موهای اطراف محل
(جهت مطالعه مراقبت های عمومی قبل از عمل کلیک کنید)
مراقبت های بعد از عمل جراحی:
عود دیسک در 5 درصد افراد دیده می شود. با انجام ورزش های مناسب و اجتناب از کارهای بسیار سنگین و غیرعادی می توان این احتمال را کاهش داد.
-از پزشک در مورد محدودیت های فعالیتی بعد از عمل سوال شود.
-پس از بازگشت از اتاق عمل و رفع بیهوشی ، بد نیست بیمار از تخت پایین آورده و چند قدم راه برود.
-در دوره نقاهت از رانندگی، نشستن طولانی ، بلند کردن اجسام سنگین و خم شدن به جلو در 4 هفته اول پس از عمل جراحی خودداری شود.
(جهت مطالعه مراقبت های عمومی بعد از عمل کلیک کنید)
پیشگیری:
ورزش کردن ، کاهش وزن، عدم بلند کردن و یا هول دادن اجسام سنگین ابتلا به دیسک کمر را کاهش می دهد.
-ورزش ملایم روزانه که بدن در فرم ایده آل قرار بگیرد و عضلات و وضعیت طبیعی را حفظ کند و استخوان ها دچار پوکی استخوان نشوند.
-نشستن و خوابیدن و راه رفتن باعث کاهش فشار بر روی دیسک های مختلف می شود.
عوارض عدم درمان به موقع:
عدم درمان به موقع ممکن است باعث ایجاد مشکلات ادراری و مثانه ای شود و یا مشکلات مقعد به وجود آورد و بیمار نتواند ادرار و مدفوع خود را نگه دارد.
-این مشکلات در آقایان باعث ناتوانی های جنسی هم می شد.
عوارض جراحی:
عفونت، خونریزی، پارگی لایه های محافظ عصبی، عود بیماری از جمله عوارض پس از عمل جراحی هستند.
منابع:
-پرستاری داخلی وجراحی برونر وسودارث
-پرستاری داخلی و جراحی بلک
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتهما
