سرطان پستان:
سرطان پستان تقریبا یک سوم تمام سرطان ها را در زنان تشکیل می دهد و بعد از سرطان ریه دومین عامل مرگ ناشی از سرطان در زنان است.
(برای مطالعه سرطان ریه کلیک کنید)
-در حال حاضر از هر 7 زن یک نفر در طول زندگی خود به سرطان پستان مبتلا می شود.
-خوشبختانه از سال 1990 میزان مرگ و میر این سرطان کاهش یافته است.
-سرطان پستان در مردان به ندرت دیده می شود و 1 درصد کل سرطان های پستان است.
-تفاوت مهمی در میزان بروز سرطان پستان در کشورهای مختلف وجود دارد. علی رغم اینکه یکی از عوامل موثر برشیوع سرطان پستان ژنتیک و ارث است ولی میران بروز در مهاجران تغییر می کند و بروز در آن ها مشابه کشور میزبان می شود.این امر نشان می دهد که شیوه زندگی و عوامل محیطی برخطر بروز سرطان پستان اثرگذار است.
-برطبق آمار مرکز مدیریت بیماری های وزارت بهداشت، سرطان پستان در ایران از نظر بروز بین تمام سرطان ها در زنان همچنان در رتبه اول قرار دارد.
-متاسفانه سن بروز سرطان پستان در زنان ایرانی ، پایین تر از میانگین جهانی است.
-در ایران بروز سرطان پستان در 2 مقطع افزایش ناگهانی دارد. اولین افزایش در سنین 45 تا 54 سالگی است و پس از 80 سالگی نیز دومین پیک رخ می دهد.
علت و عوامل خطرساز:
علت سرطان پستان شناخته شده نیست.
(برای مطالعه آناتومی پستان کلیک کنید)
اما عوامل خطرساز شامل موارد زیر هستند:
1.سابقه خانوادگی:
20 تا 30 درصد از زنانی که به سرطان پستان مبتلا می شوند، سابقه خانوادگی این بیماری را دارند. اگر چه هرگونه سابقه خانوادگی سرطان پستان خطر نسبی کلی را افزایش می دهد. اما سابقه فامیلی به این ترتیب باشد که بیماری پس از یائسگی در بستگان درجه اول یه بستگان دورتر رخ داده باشد، این خطر افزایش قابل توجهی نخواهد داشت.
-اگر مادر یا خواهر یک زن پیش از یائسگی سرطان پستان یک طرف داشته باشند، خطر ابتلا به بیماری در طول زندگی این زن نزدیک 30 درصد است.
(برای مطالعه یائسگی و مراقبت های آن کلیک کنید)
بررسی ژنتیک و مشاوره ژنتیک برای افراد زیر توصیه می شود:
-بیمارانی که حداقل 3 نفر از بستگان آن ها دچار سرطان پستان یا تخمدان بوده اند.
-سرطان در یکی از آن ها در سن قبل از 50 سالگی تشخیص داده شده باشد.
-بیمارانی که حداقل 2 نفر از بستگان درجه اول و دوم آن ها دچار سرطان پستان یا تخمدان بوده اند.
-بیمارانی که یکی از بستگان مذکر آن ها دچار سرطان پستان شود.
-بیمارانی که سرطان قبل از 50 سالگی در آن ها تشخیص داده شود.
-هر بیماری که در خانواده او، هر 2 نوع سرطان پستان و تخمدان وجود داشته باشد.
2.سن: شیوع سرطان پستان با افزایش سن افزایش میابد.
این میزان نیز بعد از یائسگی افزایش داشته و از سن 50 سال و بیشتر به طور مداوم افزایش می یابد.
3.جنس:در خانم ها شایع تر است.
4.شروع قاعدگی قبل از 12 سالگی
5.زایمان نداشتن یا اولین حاملگی بعد از 30 سالگی
6.یائسگی دیررس(بالای سن 55 سال)
7.سابقه بیماری های خوش خیم پستان در فرد
8.سابقه سرطان پستان در یک پستان
9.سابقه نمونه برداری قبلی پستان( بیوپسی)
10.ابتلا به سایر بدخیمی ها(ابتلا به سرطان تخمدان، روده بزرگ سابقه خانوادگی سرطان پروستات)
11.درمان جایگزینی با هورمون پس از یائسگی(استروژن، پروژسترون)
12.مصرف الکل
13.افزایش وزن پس از یائسگی
14.مصرف دخانیات
15.کم تحرکی و عدم فعالیت جسمی
16.چاقی
17.فعالیت شغلی در شیفت شب
18.تراکم زیاد بافت پستان
علایم:
علایم هشدار دهنده سرطان پستان:
-خروج ترشحات خونی یا آبکی(خون آبه ای) از نوک پستان
-تغییرات توده پستان(اندازه، تغییر در سفتی و نرمی، ترکیب بافتی، قابلیت حرکت توده) اغلب موارد بدون درد بوده. پس هنگام لمس توده سریعا به پزشک مراجعه کنید.
-درد پستان(دوره ای یا مدوام)
-تغییر در شکل، اندازه یا بافت پستان
-تغییرات پوستی:خارش مزمن، زخم مزمن نوک پستان، تغییرات یکطرفه در پوست پستان و یا حالت پوست پرتقالی شدن پوست پستان، خارش و سوزش نوک پستان
-برگشت نوک پستان به داخل
-بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل




غربالگری و پیشگیری:
1.خودآزمایی پستان (BSE):از سن 20 سالگی به صورت ماهانه
2.انجام معاینه بالینی سالانه از سن 20 سالگی توسط پزشک یا ماما
3.ماموگرافی از سن 40 سالگی: در سن 40 سالگی یک ماموگرافی پایه انجام و در صورت نبود، حداقل هر 2 سال انجام شود.
(برای مطالعه خودآزمایی پستان کلیک کنید)
(برای مطالعه ماموگرافی کلیک کنید)
سایر روش های پیشگیری شامل:
حفظ وزن در محدوده مناسب
کاهش و حذف مصرف الکل
داشتن برنامه منظم ورزشی: حداقل 5 روز در هفته به مدت 45 تا 60 دقیقه
استفاده ازداروهای شیمیایی فقط با تجویز پزشک
برداشتن پستان
برنامه غذایی سالم: کاهش مصرف چربی و استفاده از میوه و سبزیجات تازه خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد.
تشخیص:
در تشخیص سرطان پستان از روش های مختلفی استفاده می شود. استفاده ترکیبی از این روش ها، معمولا شایع بوده و به تشخیص زودتر و قطعی تر بیماری منجر می شود:
1.ماموگرافی
2.سونوگرافی
3.سونوگرافی رنگی
4.داکتوگرافی
5.MRI
6.یافته های آزمایشگاهی
7.بیوپسی:به معنای نمونه برداری از بافت سینه یا توده موجود در سینه است که قطعی ترین روش تشخیص سرطان پستان به شمار می رود.این روش توسط پزشکان متخصص به اشکال مختلف انجام می شود:
بیوپسی سوزنی، بیوپسی جراحی، کشیدن مایع توده با سوزن، بیوپسی به همراه سونوگرافی

درمان:
شامل: جراحی / پرتو درمانی / شیمی درمانی / هورمون درمانی
زمانی که بیمار سرطان پستان به طور قطعی شناسایی شد، برنامه درمانی شروع می شود. درمان سرطان پستان بستگی به اندازه محل تومور ، درجه پیشرفت، گسترش بیماری و نتیجه نمونه برداری از بافت پستان دارد.
-پزشک مناسب با وضع بیمار یکی از روش ها یا ترکیبی از آن ها را انتخاب می کند.
جراحی:
شایع ترین روش درمانی مورد استفاده در سرطان پستان است که به شکل های مختلف انجام می شود.:
-برداشتن کامل پستان همراه با عضلات و غدد لنفاوی(ماستکتومی رادیکال)
-برداشتن کامل پستان بدون عضلات
-برداشتن ساده که فقط تمام نسج پستان برداشته می شود.
-برداشتن توده ها و بافت های سرطانی
پرتو درمانی:(برای مطالعه پرتو درمانی کلیک کنید)
شیمی درمانی: (برای مطالعه شیمی درمانی کلیک کنید)
هورمون درمانی: در این روش از تولید 2 هورمون استروژن و پروژسترون که باعث رشد سلول های سرطانی می شود جلوگیری می کند.
مراقبت های قبل از عمل جراحی:
1.تمام مراحل تشخیص، برای زن استرس زاست. حمایت روحی-روانی خانواده و اطرافیان بسیار مهم است.
2.تمام نقشه درمانی، عوارض، پیش آگهی و…. به بیمار توضیح داده می شود.
3.گاه به مشاوره یک روانشناس برای حس زنانگی، فعالیت جنسی و …. نیاز است.
(برای مطالعه سایر مراقبت های قبل از عمل جراحی کلیک کنید)
مراقبت های بعد عمل جراحی:
1.کنترل بیمار از نظر علایم حیاتی و عفونت
2.چک کردن درن ها و کنترل علایم عفونت
3.ارزیابی روانی بیمار از نظر اختلال در تصور از بدن خود
4.توصیه به مشاوره روانشناسی
5.خستگی یک مشکل پایدار برای 6 ماه یا بیشتر بعد از عمل جراحی است.
6.آموزش خانواده بیمار جهت مراقبت های بعد عمل و حمایت روانی-اجتماعی و فیزیکی
7.کمک به زن برای بازگشت به فعالیت اجتماعی
8.لباس پوشیدن مناسب به بیمار توضیح داده شود.
9.در صورت مسدود شدن درن یا خارج شدن آن از محل خودش یا بروز علایم عفونت یا خونریزی واضح با پزشک مراجعه شود.
10.عوارض پوستی شیمی درمانی و پرتو درمانی مانند: پوسته پوسته شدن، کنده شدن، خشکی، خارش، قرمزی و پوسته ریزی خشک ممکن است بروز کند.
(برای مطالعه مراقبت های پوستی شیمی درمانی و پرتو درمانی کلیک کنید)
11.ادم و بزرگ شدن لنف زیر بغل ممکن است بروز کند. سن بالا، چاقی و بلند کردن وسایل سنگین این خطر را افزایش می دهد.
12.محل غددلنفاوی مرتب بررسی شود و در صورت قرمزی، ادم یک ناحیه منتشر گرم در بازوی مبتلا با یا بدون تب باید فورا به پزشک مراجعه شود.
13.در دوره بعد از عمل، ورزش های بازو باید مرتبا انجام شود. برای این کار بازوها را بر روی یک متکا بالا برده می شود به طوریکه آرنج در سطح قلب باشد و دست بالاتر از آرنج باشد.
14.در روزهای اول و دوم بعد ازعمل ، خم و بازکردن بازوها با ملایمت انجام شود و با نرمی یک توپ پلاستیکی را فشار داده. بالا بردن شانه و حرکات مرتب فعال در روز دوم اضافه می شود.
15.فعالیت های مراقبت از خود(خوردن، شانه کردن مو، شستن صورت) و سایر فعالیت هایی که از بازو استفاده می کنند باید با مراقبت انجام شود و نباید بازو دور شود و یا تا زمانی که درن برداشته شود بازو و آرنج نباید بالاتر از حد شانه باشد.
16.تقریبا 10 روز بعد از جراحی بیمار می تواند ورزش های حرکات منظم را انجام دهد.(زیر نظر پزشک)
17.داروهای تخفیف درد، 30 دقیقه قبل از ورزش تجویز می شوند.
18.پوشیدن یک بانداژ الاستیک یا آستین الاستیک مناسب منتقل کننده فشار در طی ماه ها بعد از جراحی می تواند کمک کننده باشد.
19.بیمار 24 تا 72 ساعت بعد از عمل می تواند مرخص شود.
20.زخم های جراحی معمولا در طی 4 هفته بهبود می یابد.
21.زنان بعد از برداشتن پستان ممکن است بلافاصله بعد از برداشتن بخیه ها و درن ها از یک پروتز استفاده کنند.
21.پروتز دائمی نباید تا زمانی که زخم به طور کامل بهبود نیافته خریداری شود.
(برای مطالعه سایر مراقبت های بعد از عمل جراحی کلیک کنید)
منابع:
بیماری های زنان نواک
پرستاری داخلی-جراحی بلک
پرسش و پاسخ درباره سرطان زنان
دستورالعمل غربالگری و پیشگیری از سرطان
سرطان سینه، سازمان نظام پرستاری
هیچ رازی برای موفقیت وجود ندارد. این نتیجه آمادگی ، کار سخت و یادگیری از شکست است.
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما