شگستگی :
شکستگی در واقع گسستگی اتصال نرمال یک استخوان است. زمانی که شکستگی اتفاق می افتد ، بافت های نرم اطراف نیز به همان مقدار صدمه می بینند.
به زبان دیگر اگر نیرویی که به استخوان وارد می شود بیش از حد تحمل آن بوده و بتواند شکل استخوان را تغییر دهند ، شکستگی رخ می دهد.
گاهی شکستگی بسیار واضح است در این حال ضربه موجب می شود استخوان به 2 یا چند تکه کاملا جدا از هم تبدیل شود. گاهی شدت ضربه وارده به حدی است که موجب خرد شدن استخوان می شود.
عوامل خطر:
شکستگی استخوان تا حدود زیادی به خصوصیات خود استخوان وابسته است. یک بیمار با مشکل پوکی استخوان (استئوپروز) ممکن است با یک آسیب کوچک هم دچار شکستگی شود
(برای مطالعه پوکی استخوان کلیلک کنید)
-خستگی ها و استرس ها ممکن است منجر به شکستگی شود. زیرا توانایی استخوان در برابر تحمل نیروهای مکانیکی کاهش میابد.
-بعضی نقایص ژنتیکی که منجر به ساخت ضعیف استخوان می شود نیز در شکستگی ها موثرند.مانند سندرم کوشینگ
(جهت مطالعه سندرم کوشینگ کلیک کنید)
-در یائسگی به دلیل کاهش تولید استروژن ، توده استخوانی کاهش میابد و خطر شکستگی را می افزاید.
(برای مطالعه یائسگی و مراقبت های آن کلیلک کنید.)
-تفریحات خطرناک یا فعالیت های شغلی مثل اسکیت ، صخره نوردی و … خطر شکستگی ها را می افزاید.
ترمیم استخوان:
ترمیم شکستگی با همان مکانیسم که استخوان به طور طبیعی رشد می کند اتفاق می افتد. یعنی املاح در بافت تازه ایجاد شده و رسوب می کند.
مراحل ترمیم استخوان به شرح زیر است:
1.مرحله التهابی (زمان 1-3 روز)
2.تشکیل غضروف (زمان 3 روز تا 2 هفته)
3.تشکیل کالوس: غضروف و بافت استخوان در کالوس پراکنده می شوند( زمان 2تا6 هفته)
4.استخوانی شدن ( زمان 3 هفته تا 6 ماه)
5.تحکیم و تغییر شکل (زمان 6 ماه تا یکسال)
عواملی که بر ترمیم استخوان موثرند:
-جابجایی بیمار به روش صحیح بلافاصله بعد از شکستگی
-بیماری های استخوانی مثل پوکی استخوان
-سن
-سلامت عمومی بیمار
-نوع شکستگی
انواع شکستگی :
شکستگی کامل: گسیختگی در تمام سطح مقطع استخوان اتفاق می افتد و معمولا با جابجایی قطعات همراه است.
شکستگی ناکامل: قسمتی از سطح مقطع استخوان دچار پارگی می شود.
شکستگی چند قطعه ای (خردشدگی): استخوان به چند قطعه تقسیم می شود.
شکستگی بسته: حالتی است که پوست بیمار سالم است و هنوز دچار گسیختگی نشده است.
شکستگی باز: زخم پوست یا مخاط تا استخوان شکسته ادامه دارد.
علایم:
شامل درد حاد، از بین رفتن حرکت ، تغییر شکل یا کوتاه شدن عضو ، تورم و تغییر رنگ موضعی می باشد. ولی تمام این علایم الزاما در هر شکستگی دیده نمی شود.
درد:
تا زمانی که قطعات استخوان بی حرکت شوند ، بیمار درد دارد و شدت آن افزایش میابد. انقباض عضلانی همراه شکستگی 20 دقیقه بعد از وقوع جراحت شروع می شود و شدت پیدا می کند.
از بین رفتن عملکرد عضو
تغییر شکل:
جابجایی قطعات شکسته شده ، زاویه دار شدن، چرخش قطعات استخوان شکسته در شکستگی بازو یا پا باعث تغییر شکل اندام مصدوم شده که هنگام مقایسه با اندام سالم کاملا مشخص می شود.
کوتاه شدن اندام :
در شکستگی استخوان های بلند به علت انقباض متصل به بالا و پایین محل شکستگی ، عملا طول اندام کوتاه تر می شود.
تشخیص:
رادیوگرافی یک روش تشخیص معمول برای شکستگی است.
سایر روش ها: توموگرافی کامپیوتری ، سی تی اسکن
Previous
Next
درمان:
-در صورت احتمال شکستگی بلافاصله بعد از آسیب و قبل از هرگونه حرکتی ، باید قسمت مصدوم بی حرکت شود و به دقت آن اندام ثابت شود.
-برای بی حرکت کردن استخوان های بلند پا، می توان دو اندام تحتانی را به یکدیگر بانداژ کرد. به این ترتیب از اندام سالم به عنوان یک اتل برای اندام مصدوم استفاده می شود.
-در آسیب اندام های فوقانی نیز می توان بازو را به قفسه سینه بانداژ کرد یا ساعد مصدوم را توسط پارچه ای از گردن آویزان کرد.
-در شکستگی باز، برای جلوگیری از آلودگی بافت های عمقی ، زخم را با پانسمان تمیز و استریل می پوشانند.
-هیچ اقدامی برای جاانداختن شکستگی نباید صورت بگیرد. حتی اگر قطعات شکسته از زخم بیرون زده باشند.
تدابیر طبی:
جاانداختن:
جا انداختن شکستگی به عملی گفته می شود که طی آن قطعات شکستگی از نظر تشریحی به وضعیت طبیعی خود برمی گردند. برای جا انداختن شکستگی می توان از روش باز یا بسته استفاده کرد.
روش انتخابی جاانداختن به ماهیت شکستگی بستگی دارد. ولی تمام روش های اصول مشترکی دارند. معمولا پزشک سعی می کند هرچه سریعتر شکستگی هارا جا بیاندازد، زیرا درغیر اینصورت قابلیت ارتجاعی بافت ها کاهش میابد. در صورتی که به علت تاخیر در درمان، فرآیند التیام شکستگی آغاز شود ، معمولا جا انداختن آن بسیار دشوار خواهد بود.
1.جانداختن به روش بسته: بیشتر شکستگی ها را می توان با دستکاری و کشش دستی جا انداخت و انتهای قطعات شکسته را در وضعیت مناسب و در مقابل هم قرار داد. پس از آن اندام را در ضعیت مطلوب در داخل آتل ، قالب گچی یا هر وسیله دیگری که توسط پزشک ساخته شده است قرار می دهند.
مراقبت های بیماران دارای شکستگی بسته:
-شکستگی بسته می تواند به ندرت جابجا شود ولی پوست سالم باشد.
-هرچه سریعتر باید فعالیت های خود را از سربگیرند و علی رغم محدودیت های اعمال شده باید فعال باشد.
-برای جابجایی می توان از وسایل کمکی (چوب زیربغل یا واکر و….) استفاده کرد.
-التیام شکستگی و بازگشت کامل قدرت و تحرک اندام مصدوم به طور میانگین 6 تا8 هفته به طول می انجامد.
2.جا انداختن به روش باز:
بعضی از شکستگی ها را باید به روش باز جاانداخت .در این روش با استفاده از جراحی ، قطعات شکسته را در جای خود قرار می دهند. و سپس به کمک وسایلی مانند سیم ها ، میله ها و صفحات فلزی و… استخوان را در وضعیت مناسب قرار می دهند.
مراقبت های قبل از عمل جراحی جا انداختن باز:
-ثابت وبی حرکت کردن عضو آسیب دیده با آتل
-استفاده از مسکن ها جهت کاهش درد
-استفاده از کشش پوستی در صورت صلاح دید پزشک محترم
-طراحی تدابیر پرستاری خاص جهت به حداقل رساندن جابجایی بیمار
(برای مطالعه مراقبت های قبل از عمل جراحی کلیک کنید)
مراقبت های بعد از عمل جراحی جاانداختن باز:
-درد در مدت کوتاهی پس از عمل جراحی به سرعت کاهش میابد. بعد از 2 تا 3 روز اغلب فقط گاهی برای رفع سفتی و گرفتگی عضلات به داروهای مسکن خوراکی طبق دستور پزشک ممکن است نیاز باشد.
-به منظور جلوگیری از ورم ، اندام بیمار بالاتر قرار داده می شود.
-روز بعد از جراحی آموزش درباره استفاده از عصا زیر بغل و واکر داده می شود.
-پزشک جراحی در حین عمل ممکن است لوله های پلاستیکی (درن) را درون زخم بگذارد تا بدین وسیله خونریزی مختصر داخل بدن خارج شود. این لوله در بیرون بدن به کیسه های پلاستیکی متصل هستند. و بعد از چند روز از زخم خارج می شود.
(جهت مطالعه مراقبت های درن کلیک کنید)
-از روز سوم به بعد می توان استحمام نمود.
-بخیه های ناحیه عمل 2 هفته پس از عمل با تایید پزشک کشیده می شود.
-در هنگام راه رفتن دست عمل شده بر گردن آویزان شود.
(برای مطالعه سایر مراقبت های بعد از عمل جراحی کلیک کنید)
عوارض:
عوارض به دسته زودرس و دیررس تقسیم می شوند.:
عوارض زودرس شامل: شوک ،وارد شدن چربی به خون(آمبولی چربی)، ایجاد لخته در پا و بدن((DVT
عوارض دیررس شامل: تاخیر در جوش خوردن ، بدجوش خوردن، جوش نخوردن، از بین رفتن استخوان
مراقبت در شکستگی های خاص:
1.استخوان ترقوه:
-در صورتی که شکستگی استخوان که بدون جابجایی و پارگی رباط ها باشد ،شامل اعمال محدودیت حرکتی اندام فوقانی و آویزان کردن آن از گردن است.
-بیمار باید توجه داشته باشد که دست خود را بالاتر از شانه نیاورد (تا حداقل 6 هفته) ولی میتواند ورزش های مچ ، آرنج و انگشتان را هرچه زودتر آغاز کند.
-فعالیت های شدید تا 3 ماه محدود خواهد شد.
2.بازو:
-برای حمایت و بی حرکتی کردن بازو، آن را با استفاده از پارچه و نوار از گردن آویزان می کند و به تنه می بندند.
-برای جلوگیری از گسیختگی پوستی و جذب رطوبت ، بالشتک نرم در زیر بغل بیمار جاسازی می شود.
-مفصل شانه در اثر عدم استفاده ،سفت می شود. و دامنه ی حرکتی آن محدود می گردد. بنابراین بیمار باید هرچه زودتر ورزش های بازو و شانه را آغاز کند.
-حدود 4 تا 10 هفته طول می کشد که بازوی مصدوم التیام یابد.
-و بعد از آن تا 4 هفته دیگر نیز بیمار نباید ورزش های سنگین را انجام دهد.
-مختصری درد،سفتی و محدودیت دامنه حرکتی مفصل شانه ممکن است تا 6 ماه یا بیشتر ادامه یابد.
3.آرنج:
-بازو را با استفاده از قالب گچی یا آتل درحالی که آرنج به اندازه ی 45 تا 90 درجه خم شده است از گردن می آویزند.
-به انجام حرکات انگشتان تشویق می شود.
-انجام دادن ورزش های ملایم از یک هفته بعد ، فرایند ترمیم را تسریع می کند.
4-ساعد:
-بازو نباید تا 4 هفته جابجا شود.
-بیمار باید مرتب انگشتان دست خود را خم و راست کند.
-حرکت فعال شانه ی طرف مصدوم اهمیت زیادی دارد.
5-مچ دست:
-برای کنترل تورم تا 48 ساعت بعد ، مچ و ساعد را بالا نگه می دارند.
-انواع تحرک می تواند 21 روز بعد از صدمه شروع شود.
-مچ باید 4 تا 12 هفته بی حرکت بماند.
-بعد از3 ماه ، بیمار می تواند با دست خود براحتی کار کند.
-انجام حرکات ورزشی با دست 5 تا 6 ماه باید به تعویق افتد.
-حرکات فعال انگشتان و شانه باید بلافاصله آغاز شود.
6-لگن:
-بیمار مبتلا به شکستگی استخوان دنبالچه با درد ناحیه دنبالچه و اجابت مزاج دردناک مراجعه می کند. به بیمار توصیه می شود برای تسکین درد در لگن آب گرم بنشیند و برای جلوگیری از زور زدن در هنگام اجابت مزاج از ملین ها استفاده کند.
-برای تحمل کنترل شده وزن روی استخوان مصدوم از انواع وسایل کمکی مثل واکر و کراچ استفاده می شود.
-بیمار برای 8 تا 12 هفته باید بی حرکت بماند.
-می توان جهت جلوگیری از عوارض ، از تشک مواج استفاده کرد.
-در چند هفته اول بعد از شکستگی ، باید به طور مرتب مچ پای هر 2 پا را به بالا و پایین حرکت داد.(هر دقیقه 10 مرتبه)
-هنگام خواب به پشت برای حمایت بیشتر می توان یک بالش را در زیرزانوی بیمار قرار داد. یا هنگامی که به شانه ها خوابانیده می شود ، می توان از یک بالش بین ساق ها استفاده شود.
-التیام شکستگی در حفره لگن به 3 ماه وقت نیاز دارد.
-بازگشت به فعالیت های شدید ، ممکن است به یک سال وقت نیاز داشته باشد.
-هنگام چرخیدن به پهلوها ، بین پاهای بیمار بالش قرار داده شود.
-شروع فعالیت جنسی بیمار طبق دستور پزشک صورت گیرد.
7-ساق پا:
-گچ بعد از 6 تا 12 هفته خارج می شود.
-معمولا پس از 7 تا 10 روز ، بیمار می تواند قسمتی از سنگینی بدن خود را روی اندام مصدوم بیاندازد.
-شکستگی بعد از 4 تا 6 هفته ترمیم می شود.
8-دنده و مهره های کمری :
-بیمار باید هنگام تنفس عمیق و سرفه کردن ، دست های خود را با استفاده از بالش به عنوان یک آتل بر روی محل شکستگی قرار دهد.
-بستن نوار روی قفسه سینه برای بی حرکت کردن شکستگی دنده توصیه نمی شود.
-درد ناشی از شکستگی دنده در عرض 3 تا 4 روز به مقدار قابل توجهی کاهش میابد.
-شکستگی دنده در عرض 6 هفته جوش می خورد.
-شکستگی های پایدار ستون فقرات به طور محافظه کارانه و استراحت محدود در بستر درمان می شود.
– تا زمانی که درد حاد بیمار فروکش کند، نباید سر تخت را بیشتر از 30 درجه بالا بیاورد.
-تا دفع کامل درد ، بیمار باید از نشستن خودداری کند.
منابع:
-پرستاری داخلی و جراحی برونر و سودارث
-پرستاری داخلی و جراحی بلک
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما
