شیردهی:

اوقات پس از تولد مراحل بحرانی برای موفقیت در تغذیه با شیر مادر می باشد. چنانچه تغذیه با شیر مادر در بیمارستان به طور موفق انجام شود ، احتمال تداوم بدون مشکل آن بیشتر است.

-مطالعات نشان داده اند که تماس مادر و نوزاد بلافاصله بعد از تولد به برقراری و استحکام پیوند عاطفی و روانی بین آن ها کمک کرده و موجبات شروع موفق تغذیه و تداوم طولانی مدت آن را فراهم می کند.

-نوزادان در طی نیم ساعت اول پس از تولد بسیار هوشیار و حساس می باشند و اکثرا تمایل به تغذیه دارند. چنانچه در این مرحله نوزاد با موادی غیر از شیر مادر تغذیه شود احتمال شروع موفق و تدوام تغذیه با شیر مادر کاهش می یابد. هر چه تعداد دفعات تغذیه مصنوعی بیشتر باشد، احتمال موفقیت در تغذیه با شیر مادر کاسته می شود.

-شیر مادر در روزهای اول آغوز (کلستروم) یا ماک نامیده می شود. حجم آغوز کم بوده و ممکن است در هر نوبت شیردهی از یک یا دو قاشق مرباخوری در هر پستان تجاوز نکند. نیاز نوزاد هم در همین حد است . بدیهی است که مکیدن های مکرر شیرخوار ،مقدار شیر مادر را مطابق نیاز و رشد کودک افزایش می دهد.امروزه شیر انسان به عنوان منبع ویژه تغذیه نوزاد کاملا بالغ تا 6 ماهگی توصیه می شود.

-شیردهی باید همراه غذای جامد کمکی حداقل تا 12 ماهگی ادامه یابد.

اصول شیردهی:

1.تغذیه با شیر مادر باید بلافاصله پس از تولد شروع شود. می توان در اتاق زایمان پس از خشک کردن نوزاد و پوشاندن سر او ، نوزاد را روی سینه مادر قرار داد تا تماس پوستی بین مادر و نوزاد به خوبی برقرار شود.

2.در تعداد دفعات و مدت هر وعده تغذیه با شیر مادر نباید محدودیتی باشد و نوزاد باید بر حسب میل و تقاضای خود تغذیه  شود. باید به نوزاد اجازه داد تا ابتدا شیر یک پستان را به طور کامل تمام کند تا شیر چرب قسمت انتهایی را دریافت کند. سپس می تواند در صورت نیاز از شیر پستان بعدی تغذیه کند. در مرحله بعدی باید از پستانی که در مرحله دوم به شیرخوار داده شده (که به طور کامل تخلیه نشده است) شروع شود.
اکثر شیرخواران 1.5 تا 3 ساعت پس از تغذیه ، دوباره گرسنه می شوند و در این مدت، شیر دوباره ترشح شده و در پستان ها جمع می شود. با این حال توصیه می شود که دفعات تغذیه طبق ساعت و دقیقه خاصی نباشد، بلکه بسته به میل و تقاضای شیرخوار باشد.

3.در هفته های اول در هر وعده غذایی باید حتما از هر 2 پستان به نوزاد شیر داده شود تا سبب تحریک ترشح شیر شود. باید توجه داشت که در شیردادن به تناوب از پستان ها شیر داده شود. مثلا اگر در یک وعده شیرخوار تغذیه را از پستان راست آغاز نموده در وعده بعدی از پستان چپ آغاز کند.

4.مادرانی که سزارین شده اند معمولا 4 تا 6 ساعت بعد از عمل یا به محض به هوش آمدن می تواند تغذیه نوزاد خود را شروع کنند. نوزادن سالم و رسیده معمولا تا به هوش آمدن مادر نیازی به تغذیه با سایر مایعات ندارد. در مادرانی که زایمان طبیعی کرده و یا سزارین با بی حسی شده اند ، می توان در نیم ساعت اول پس از تولد شیردهی را شروع نمود.

برای اینکه شیرخوار بتواند به راحتی و به میزان کافی شیر بخورد ، بهتر است خشک و تمیز باشد. پیچیدن سفت و سخت نوزاد، محیط بسیار سرد یا گرم موجب کاهش اشتهای کودک برای شیرخوردن می شود.

5.باید به مادر پیشنهاد نمود که قبل از هر وعده شیردهی حتما دست هایش را با آب و صابون بشوید. در صورت امکان به صورت روزانه استحمام کند. در غیر اینصورت لااقل روزی یکبار پستان ها را بشوید. برای شستشوی پستان ها نیازی به استفاده از مواد ضد عفونی کننده وجود ندارد و تنها شستشو با آب کافی است.استفاده از ضدعفونی کننده ممکن است منجر به ترک خوردن نوک پستان شود.

6.پس از خاتمه شیردهی و قبل از پوشاندن پستان، برای جلوگیری از صدمه به نوک پستان بهتر است یک قطره شیر بر روی نوک پستان گذاشته شود تا درمعرض هوا خشک شود.نیازی به شستشوی پستان پس از شیردهی نیست.

7.برای جلوگیری از کثیف شدن لباس از طریق نشت شیر پس از اتمام شیردهی می توان یک تکه پارچه تمیز (بهتر است از دستمال کاغذی به علت امکان ایجاد حساسیت استفاده نشود) داخل سینه بند قرار داد.

8.در مواردی که به هر علت مادر در طی شیردهی که نیاز به خارج کردن پستان از دهان نوزاد وجود دارد، نباید این کار را به زور انجام داد.