فشارخون بارداری:
اختلالات فشارخون که بارداری را عارضه دار می کند، اختلالات شایعی بوده و همراه با عفونت و خونریزی 3 عامل مرگ آوری را تشکیل می دهند و 5 تا 10 درصد تمام بارداری را درگیر می کند.
فشارخون زمانی تشخیص داده می شود که میزان فشارخون 14/9 میلی متر جیوه یا بیشتر باشد.این مقادیر باید در لااقل 2 بار اندازه گیری به فاصله حداقل 6 ساعت (و کمتر از 1 هفته) به دست آید.
فشار خون باید در شرایط زیر اندازه گیری شود:
-بیمار مستقیم بوده و قبل از اندازه گیری 10 دقیقه یا بیشتر استراحت نموده باشد.
-طی 30 دقیقه قبل از اندازه گیری کافئین یا سیگار استفاده نکرده باشد.
انواع بیماری های فشارخون مرتبط با بارداری:
1.فشار خون مزمن:
گاهی اوقات زنان قبل از بارداری، مبتلا به فشارخون هستند. این ممکن است به عنوان فشارخون بالا مزمن شناخته شود و معمولا با داروهای فشارخون درمان می شود.هم چنین پزشکان، افزایش فشارخون را که در 20 هفته اول بارداری رخ دهد، فشارخون مزمن درنظر می گیرند.
2.فشارخون وابسته به بارداری:
فشارخون وابسته به بارداری بعد از هفته 20 در بارداری رخ می دهد. این نوع فشارخون معمولا بعد از زایمان بهبود می یابد.
3.پره اکلمپسی:
نوعی سندرم اختصاصی در بارداری است که فشارخون بالا مهمترین مدرک تشخیصی در پره اکلمپسی می باشد. این علامت ممکن است ناگهانی ایجاد شود. در این حالت علاوه برفشارخون بالا به علت درگیری کلیه، پروتئین در ادرار وجود دارد. در پره اکلمپسی افزایش فشارخون بعد از هفته 20 بارداری می باشد.
4.فشارخون مزمن همراه با پره اکلمپسی:
نوعی دیگر از فشارخون مزمن است که در آن زنان قبل از بارداری، مبتلا به فشارخون بالا هستند. سپس عوارض دیگری در طول مدت بارداری به آن اضافه می شود.(مانند دفع پروتئین در ادرار)
علل و عوامل خطر:
علت اصلی افزایش فشارخون در بارداری ناشناخته است.اما انقباض عروقی به عنوان یک علت مهم تر مطرح می کنند.
عوامل خطرزا در ایجاد فشارخون بالای بارداری عبارتند از:
-بارداری اول یا عدم وجود زایمان قبلی
-سن کمتر از 30 سال یا بیش تر از 35 سال
-سابقه خانوادگی ابتلا به فشارخون
-وضعیت اجتماعی و اعتقادی پایین
-استعداد ژنتیکی
-سابقه شخصی پره اکلمپسی
-نژاد و قومیت (نژاد آسیایی، آفریقایی، آمریکایی شایع تر است)
-بیماری زمینه ای یا عروقی مزمن مادر نظیر: فشارخون مزمن، چاقی، بیماری کلیوی مزمن، دیابت قبل از بارداری، لوپوس مادر، روماتیسم، میگرن
-مسائل موجود در بارداری فعلی نظیر: حاملگی چند قلویی، افزایش مایع آمنیون و ..
-افزایش وزن و چاقی
-بی تحرکی
علایم:
بسیاری از زنان که در دوران بارداری فشارخون بالا دارند، نشانه ای ندارند و به همین دلیل است که توصیه می شود به طور منظم فشارخون خود را نزد پزشک یا ماما در دوران بارداری کنترل کنند.
با این حال یکسری نشانه هایی وجود دارد که باید خیلی مراقب آنها بود. چون می تواند نشانه های پره اکلمپسی باشد. در صورت بروز هریک از این نشانه ها باید به طور اورژانسی به پزشک مراجعه کند تا فشارخون و تست ادرار( از نظر وجود پروتئین) بررسی شود.
این نشانه ها عبارتند از:
-سردرد شدیدی که از بین نمی رود.
-مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دیدن نقاط نورانی جلو چشم
-درد شکم یا معده
-استفراغ دیر هنگام در بارداری (نه تهوع صبحگاهی اوایل بارداری)
-تورم یا پف کردن ناگهانی دست و پاها یا صورت
-عدم تحرک جنین
-احساس کسالت
عوارض:
خطراتی که مادر را تهدید می کند:
افزایش احتمال سکته / آسیب کلیه ها و کبد / افزایش ریسک لخته شدن خون / افزایش ریسک خونریزی از جفت / احتمال تشنج / کنده شدن جفت
خطراتی که جنین را تهدید می کند:
افزایش احتمال رشد ضعیف / افزایش شانس تولد زودرس / افزایش احتمال مرگ جنین و مرده به دنیا آمدن نوزاد / نیاز به سزارین
سندرم HELLP:
HELLP یک سرواژه به معنای تحلیل گلبول های قرمز، افزایش آنزیم های کبدی و تعداد پلاکت ها می باشد. این سندرم یک شرایط جدی و خطرناک است که می تواند یکی از عوارض پره اکلمپسی هم باشد.
علایم این سندرم عبارتند از: تهوع و استفراغ، سردرد، درد در قسمت بالای شکم.
از آنجایی که این سندرم وضعیت اورژانسی و خطرناک محسوب می شود و می تواند اعضای حیاتی بدن را مختل کند.
درمان:
پزشک گاه برای کنترل فشار، داروهایی را تجویز می کند.مانند: فنیل دوپا که برای کنترل فشارخون بالا در بارداری قابل استفاده هستند.
-انجام سونوگرافی در دوران بارداری برای اطمینان از سالم بودن و رشد نرمال جنین
-کنترل مرتب فشارخون و توجه به علایم پره اکلمپسی
-در مادرانی که افزایش فشارخون خفیف داشته و میزان پروتئین ادرار آن ها کم است می توان زایمان را تا 40 هفته به تعویق انداخت. در این مادران توصیه به استراحت در بستر و در اتاق ساکت و آرام و استراحت در وضعیت نشسته و خوابیده به پهلو و کاهش فعالیت های فیزیکی است.
-رژیم غذایی مشابه سایر خانم های باردار باید حاوی پروتئین و فیبرو ویتامین فراوان باشد.
-مادر به خوردن مایعات تشویق می شود.
-دلیلی برای محدودیت نمک وجود ندارد.
-در صورت ترخیص مادر، باید روزانه میزان پروتئین با تست نوار حساس ادراری اندازه گیری شود.
-مراجعه 1 تا 2 بار در هفته برای ویزیت و انجام آزمایشات
-در موارد پره اکلمپسی شدید، درمان قطعی، ختم حاملگی است که روش ارجح، زایمان طبیعی است.
-در اکثر موارد در عرض چند روز تا دو هفته پس از زایمان، فشار خون به حد طبیعی بر می گردد.
منبع:
بارداری زنان ولیامز
مهارت های عملی مامایی (یوسف زاده)
فشارخون بارداری (دکتر خسروی)
هیچ رازی برای موفقیت وجود ندارد. این نتیجه آمادگی ، کار سخت و یادگیری از شکست است.
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما
