د داروی توانبخشی یکی از بهترین اسرار در مراقبت های بهداشتی است. گرچه این تخصص به اندازه جنگ داخلی آمریکا قدیمی است ، اما تعداد کمی از مردم با تاریخ و هدف آن آشنا هستند. از دلسوزی برای سربازان زخمی که به شدت نیاز به ورود مجدد اجتماعی و اشتغال معنادار
فیزیوتراپی قفسه سینه:
بیماری که در زمان بستری در بیمارستان راه هوایی مصنوعی داشته باشد( لوله گذاری در راه هوایی) و به دستگاه تهویه مکانیکی وصل باشد و یا تراکئوستومی دارد ،در دفع ترشحات راه هوایی مشکل خواهد داشت . همچنین در این بیماران ترشحات از حد طبیعی بیشتر بوده و از غلظت و چسبندگی خاصی برخوردار می باشند و بیمار به راحتی قادر به دفع آن ها نمی باشد.
در صورتیکه این ترشحات به مدت طولانی در ریه و راه هوایی باقی بماند باعث عدم کارایی تنفس، عفونت سیستم تنفسی و آسیب به بافت ریه می شود. بنابراین با فیزیوتراپی قفسه سینه می توان از این عارضه پیشگیری نمود.
فیزیوتراپی قفسه سینه شامل: تخلیه وضعیتی، دق، ارتعاش قفسه سینه و تمرینات تنفسی است.
تخلیه وضعیتی:
در تخلیه وضعیتی از نیروی جاذبه برای کمک به تخلیه ترشحات ریه استفاده می شود.
این روش جهت پیشگیری یا رفع انسداد ریه ناشی از تجمع ترشحات مورد استفاده قرار می گیرد.
از آنجایی که بیمار معمولا در وضعیت نشسته قرار می گیرد، ترشحات در قسمت های تحتانی ریه تجمع میابد.
هر وضعیت بدنی باعث تخلیه موثر یک قسمت خاص ریه می شود.
وقتی سر پایین تر قرار داده می شود قسمت تحتانی و میانی ریه بهتر تخلیه می شود.
قسمت فوقانی زمانی بهتر تخلیه می شوند که سر بالاتر قرار داده شود. پس از آن ترشحات با سرفه خارج می شود.
-گاه پزشک رقیق کننده خلط تجویز می کند.
تدابیر پرستاری:
سمع صداهای ریه قبل و بعد از انجام این روش به شناسایی نواحی نیازمند تخلیه وضعیتی و ارزیابی تاثیر درمان کمک می نماید. بنابراین، پرستار به خانواده بیمار، ارزیابی صداهای ریه قبل و بعد از درمان را آموزش می دهد.
-پرستار باید راهکارهایی که بیمار را قادر به قرار گرفتن در وضعیت های تجویز شده می کند، توضیح دهد. زیرا این روش ها ممکن است نیاز به استفاده از وسایل موجود در خانه نظیر بالش و کوسن و…. داشته باشد.
-تخلیه وضعیتی روزانه 2 تا 4 مرتبه قبل از غذا (به منظور پیشگیری از تهوع و استفراغ و آسپیراسیون ) و در زمان خواب انجام می شود.
-قبل از انجام تخلیه وضعیتی ممکن است توسط دستگاه به بیمار داروهای گشادکننده ریه ، آب و… داده شود تا ریه متسع شده و موکوس و خلط رقیق شود.
-توالی توصیه شده به این صورت است که ابتدا پوزیشن هایی برای تخلیه قسمت های تحتانی و سپس پوزیشن هایی برای تخلیه قسمت های فوقانی تنظیم می گردد.
-بیمار باید در وضعیت راحت قرار بگیرد و ظرف مخصوص جمع آوری استفراغ ، خلط و نیز دستمال کاغذی فراهم باشد.
-بیمار باید در هر وضعیتی 10 تا 15 دقیقه باقی بماند و از راه بینی به آهستگی عمل دم را انجام دهد تا راه هوایی کاملا باز شده و ترشحات تخلیه شوند.
-اگر بیمار نمی تواند وضعیتی خاصی را تحمل کند، باید به او کمک کرد تا در وضعیت تعدیل شده قرار بگیرد.
-در هنگام تغییر وضعیت بیمار، پرستار چگونگی انجام سرفه موثر و تخلیه ترشحات را توضیح می دهد.
دارند ، به وجود آمده است ، برنامه هایی برای “بازسازی بدنی” تهیه شده است تا همه چیز را از تجهیزات تطبیقی گرفته تا آموزش خانواده ، گزینه های کار و پشتیبانی روانی برای جانبازان فراهم کند. ) سپس به منظور پاسخگویی به نیازهای مصدومان در جنگهای جهانی اول و دوم گسترش یافت ، و به دنبال آن نزدیکی کودکان معلول مشاهده شد توسط بیماری همه گیر فلج اطفال. با گذشت زمان ، مردم به این نتیجه رسیدند که برای دستیابی به عملکرد طولانی مدت مطلوب ، نیاز به تمرکز درمانی و فیزیکی به متمرکز شدن گسترده بیماریها و صدمات آسیب زای نیاز دارد.
امروزه ، بیماران سرطانی به دلیل بهبودی از اثرات شیمیایی (نوروپاتی ، ضعف و اختلالات شناختی) ، تشعشعات (جای زخم و محدودیت حرکات) ، جراحی (فلاپ ، روش های پلاستیک ، برداشتن تومور ، قطع عضو) ، از نوآوری جامع بهره مند می شوند. و صدمات مغزی
روش سرفه موثر:
-بیمار در وضعیت نشسته قرار بگیرد و مقداری به جلو خم شود. این وضعیت موجب انجام سرفه به ندرت بیشتر می شود.
-جهت افزایش احساس آرامش و کاهش کشش عضلات شکم حین سرفه، مفاصل زانو و ران ها خم می شود.
-چندبار به آرامی از طریق بینی نفس کشیده و سپس از طریق لب های غنچه شده بازدم انجام دهد.
-در طی هر بازدم دو بار سرفه کرده، به گونه ای که طی انجام سرفه عضلات شکم را منقبض کند.
-حین سرفه محل برش جراحی را به کمک فشار محکم دست نگه داشته شود(با کمک پرستار )
-در صورتیکه بیمار قادر به سرفه کردن موثر نیست ممکن است نیاز به ساکشن مکانیکی ترشحات توسط پرستار داشته باشد.
اگر انجام ساکشن در منزل ضروری باشد، پرستار چگونگی انجام ساکشن به روش صحیح و مراقبت از تجهیزات ساکن را آموزش می دهد.
-بعد از انجام روش ،مقدار، رنگ، چسبندگی، مشخصات خلط یادداشت می شود.
-ارزیابی رنگ پوست و نبض بیمار در چند دقیقه اول انجام روش ضروری است.
-ممکن است تجویز اکسیژن حین تخلیه وضعیتی ضرورت یابد.
-اگر خلط دارای بوی متعفن است ، تخلیه وضعیتی در یک اتاق خصوصی، دور از سایر بیماران و اعضای خانواده انجام می پذیرد.
-پس از انجام روش، بیمار می تواند پیش از استراحت، دندان های خود را مسواک بزند و دهانش را بشوید تا دهانش بهتر شود.



دق و ارتعاش قفسه سینه:
ترشحات غلیظ که با سرفه تخلیه نمی شوند ممکن است به وسیله ضربه زدن ( دق کردن) و ارتعاش قفسه سینه بوسیله دستگاه کنده شود.
-دق و ارتعاش قفسه سینه باعث کنده شدن ترشحات چسبنده به ریه و مجاری تنفسی می شود.
جهت انجام دق ، دست به شکل فنجان درآمده و ضربه های ملایم ومنطفی بر دیواره قفسه سینه روی نواحی مورد نظر ریه وارد می شود
مچ دست به طور متناوب خم و راست می شود تا قفسه سینه بدون ایجاد درد دق شود.
-ممکن است جهت جلوگیری از تحریک وآسیب محل مورد پارچه نرم یا حوله قرار داده شود.
-دق (ضربه زدن) و ارتعاش در هر وضعیت برای حداکثر پنج دقیقه انجام می شود.
-از ضربه زدن بر نواحی بالای لوله تنفسی ، جناغ، ستون فقرات، کبد و کلیه ها، طحال و پستان ( درخانم ها) باید اجتناب شود.
-دق در افراد مسن به دلیل افزایش شیوع پوکی استخوان و خطر شکستگی دنده ها باید با دقت بیشتری انجام شود.
-ارتعاش روش به کارگیری فشار و لرزش دستی روی قفسه سینه در حین بازدم می باشد. این کار به افزایش سرعت خروج هوای بازدم از راه هوایی کوچک و در نتیجه جدا شدن مخاط کمک می کند.
-بعد از 3 تا 4 بار ارتعاش، بیمار باید سرفه کند و قدرت سرفه افزایش یابد.
-گاه دق و ارتعاش قفسه سینه با فرکانس بالا HFCWO استفاده می شود. این وسیله از پالس های هوا برای اعمال فشار در حدود 8 تا 18 بار در ثانیه به دیواره ی قفسه سینه استفاده می کند. این کار باعث جدا شدن ترشحات از دیواره قفسه سینه و راه های هوایی شده و به بیمار این امکان را می دهد که با سرفه آن ها را خارج نماید.
-انجام این اعمال در صورت سایر بیماری ها با دستورات پزشک انجام می گیرد.

اقدامات پرستاری:
-بیمار در وضعیت راحتی قرار بگیرد و لباس های تنگ و محدود کننده نپوشد و حتما غذا نخورده باشد.
-در صورت وجود محل جراحی، انجام این روش با مشورت پزشک انجام گیرد.
-وضعیت های مختلفی وجود دارند ، ولی تمرکز درمان باید روی ناحیه قبلا باشد.
-پس از اتمام درمان ،بیمار در وضعیت راحت قرار بگیرد.
-در صورت پیدایش هریک از علایم زیر، انجام این روش را باید متوقف کرد:
درد فزاینده، تنگی نفس فزاینده، ضعف ،سیاهی رفتن چشم، خروج خون از دهان
-درمان تا هنگامی انجام می شود که تنفس بیمار طبیعی شود و ترشحات تخلیه شود. و صداهای تنفسی و یافته های رادیوگرافی قفسه سینه طبیعی باشند.
-پرستار وضعیت ها و روش های ارتعاش و دق را به بیمار و خانواده آموزش می دهد تا درمان در خانه ادامه یابد.
-هم چنین آموزش به بیمار در مورد تشخیص علایم اولیه عفونت ، مانند تب و تغییر رنگ با مشخصات خلط اهمیت دارد.
باز آموزی تنفسی:
بازآموزی تنفسی شامل ورزش ها و تمرینات تنفسی است که جهت کنترل هرچه بیشتر و موثرتر تهویه و کاهش کار تنفس انجام می گیرد.
-بازآموزی تنفسی به خصوص در بیماران COPD و تنگی نفس به کار می رود.
-این نوع تمرینات باعث حداکثر اتساع اتاقک های هوایی، شل شدن عضلات، کاهش اضطراب و تصحیح الگوهای غیرموثر( ناهماهنگ در فعالیت عضلات تنفسی، کاهش تعداد تنفس و کاهش کار تنفسی می شوند.)
-تنفس آهسته، منظم و با آرامش به کنترل اضطراب ناشی از تنگی نفس کمک می کند.
-انجام تمرینات تنفسی شامل: تنفس دیافراگمی، تنفس با لب های غنچه می باشد.
تمرین های تنفسی:
توصیه های عمومی:
-برای تخلیه کامل هوای ریه ها و انجام بازدم به طور منظم و آهسته نفس کشیده شود.
-از طریق بینی دم انجام شود تا هوا قبل از ورود به ریه ها فیلتره، مرطوب و گرم شوند.
-اگر احساس می شود تنفس غیرطبیعی است. آهسته تر نفس کشیده شود و بازدم طولانی شود و هوا مرطوب نگه داشته شود.
تنفس دیافراگمی:
یک دست روی شکم قرار داده شود. ( درست زیر دنده ها) و دست دیگر روی قسمت میانی سینه به طوری که از وضعیت دیافراگم و عملکرد آن در طی تنفس آگاه شوید.
-آهسته و عمیق از بینی نفس کشیده شود تا جایی که شکم در حد امکان بالا بیاید.
-در حالی که لب ها فشرده است و عضلات شکم سفت(منقبض) می شود ، نفس از دهان خارج می شود.
-در هنگام دمیدن نفس، روی شکم به سمت داخل و بالا فشار وارد شود
-هر یک دقیقه تکرار شود و بین دوره ها حدود دو دقیقه استراحت داده شود.
-به تدریج زمان انجام تمرین تا پنج دقیقه افزایش یابدو چند بار در روز( قبل از غذا و زمان خواب)
تنفس لب غنچه ای:
-آهسته و با سه شماره از طریق بینی دم انجام شود. زمان مورد نیاز برای گفتن ” گل را ببویید”
-درحالی که لب ها به حالت غنچه درآمده و عضلات شکم فشرده می باشد به آهستگی و با فشار دمیده شود.
-آهسته تا عدد هفت شمرده شود تا بازدم از طریق لب های غنچه طولانی شود. طول زمان گفتن” شمع را فوت کنی”
-در حالیکه بیمار روی صندلی نشسته است ، دست ها روی شکم خم شود و از بینی عمل دم با سه شماره به صورت آهسته انجام شود. سپس به طرف جلو خم شده و آهسته در حالت لب غنچه ای عمل بازدم انجام شود در حالیکه تا عدد هفت شمرده می شود.
-وقتی که بیمار راه می ورد دم با دو قدم انجام شود و باز دم در حالت لب غنچه ای با چهار تا پنج قدم انجام شود.
-تمرینات شخصی باید در وضعیت های مختلف انجام شود چون انتشار هوا و گردش خون ریوی در وضعیت های مختلف قفسه سینه متفاوت است .
اقدامات پرستاری:
پرستار به بیمار در مورد انجام تنفس آهسته و منظم و با آرامش و نیز بازدم کامل به منظور تخلیه ریوی آموزش می دهد.
-همیشه دم باید از طریق بینی انجام شود.زیرا بدین ترتیب هوا تصفیه و مرطوب و گرم خواهد شد.
-در صورت تنگی نفس ، بیمار باید بر تنفس آرام و منظم متمرکز شود.
-تغذیه کافی باعث افزایش سطح انرژی و بهبود تبادلات گازی می شود.
-غذا باید به میزان کم و دفعات زیاد دریافت شود و سبک خورده شود تا از مصرف بیش از حد غذا در یک وعده جلوگیری شود.
-از مصرف غذاهای تولید کننده گاز نظیر: باقلا، حبوبات، کلم بروکلی، گل کلم و کلم بروکسل خودداری نمایید تا به معده فشار وارد نشود.
منابع:
پرستاری داخلی وجراحی برونر وسودارث
پرستاری داخلی و جراحی بلک
هیچ رازی برای موفقیت وجود ندارد. این نتیجه آمادگی ، کار سخت و یادگیری از شکست است.
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما