مراقبت از سوند ادراری:
در بیماران با اختلالات سیستم ادراری یا کاهش عملکرد آن، مراقبت در جهت اطمینان از تخلیه مناسب مثانه و حفظ عملکرد کلیوی صورت می گیرد.
زمانی که ادرار به طور طبیعی دفع نگردد و نیاز به تسهیل در دفع ادرار باشد استفاده از سوند ادراری و وارد کردن آن به داخل مثانه ، حالب، یا لگنچه ضرورت می یابد.
سوندها از نظر اندازه، شکل، طول و جنس و ظاهر خود متغیر می باشند.
انجام سوندگذاری درجهت دستیابی به موارد زیر صورت می گیرد:
1.برطرف کردن انسداد در دستگاه ادراری
2.کمک به تخلیه ادرار پس از اعمال جراحی
3.کمک به کنترل برون ده ادراری در بیماران دچار شرایط بحرانی
4.بهبود تخلیه ادرار در بیماران دچار مثانه عصبی واحتباس ادرار
5.پیشگیری از نشت ادرار در زخم های فشاری درجه سه و چهار
بیمار فقط باید در صورت نیاز تحت سوندگذاری قرار می گیرد.زیرا سوند شایع ترین علت عفونت ادراری است.
(برای مطالعه عفونت ادراری کلیک کنید)
تدابیر و اقدامات مراقبتی :
رنگ، بو، حجم ادرار به طور مرتب بررسی شود.
-ثبت دقیق جذب دفع مایعات جهت بررسی کلیوی و تخلیه ادراری ضروری است.
-بیماران در معرض خطر عفونت ادراری شامل: زنان، سالمندان، بیماران ناتوان، مبتلایان به سوء تغذیه، بیماران با بیماری مزمن،بیماران با سرکوب سیستم ایمنی و افراد دیابتی هستند.بنابراین باید مرتبا از نظر علایم و نشانه های عفونت ادراری بررسی شوند.

علایم عفونت شامل:
ادرار کدر و بدبو، خون در ادرار، تب، ارزیابی اشتهایی، ناخوشی
-در صورت وجود هرگونه ترشح و تحریک موضعی در اطراف سوراخ پیشابراه به پزشک اطلاع داده شود.
-بیماران سالمند ممکن است علایم عفونت را نشان ندهند. بنابراین هرگونه تغییرات مختصر در شرایط فیزیکی، یا وضعیت روانی بیمار باید به عنوان شاخص احتمالی عفونت مدنظر قرار بگیرد.
-ترشحات خشک شده در قسمت خارجی سوند که به صورت واضح دیده می شود می توان در طی حمام روزانه با آب و صابون به ملایمت شستشو داد.
-استفاده از کلرهگزیدین گلوکونات 2 درصد در طول حمام روزانه می تواند باعث کاهش عفوت مرتبط با سوند ادراری گردد.
-فیکس کردن سوند ادراری به عنوان روشی مطمئن و امن برای پیشگیری از حرکت سوند در مجرای ادراری است.
-در صورت عدم وجود محدودیت مصرف مایعات ناشی از اختلالات قلبی-کلیوی در جهت رقیق کردن ادرار و پیشگیری از تشکیل دلمه و افزایش برون ده ادراری بیمار باید مصرف مایعات را افزایش دهد.
-جهت جلوگیری از آسیب، سوند با اندازه مناسب استفاده شود و همچنین از دستکاری سوند خودداری گردد.
-در بیماران گیج و خواب آلود باید مراقب بود که سوند خود را همراه بالون باد شده به صورت اتفاق خارج نکند. که این امر باعث خونریزی و آسیب شدید پیشابراه می گردد.
-بلافاصله بعد از خارج نمودن سوند، برنامه زمان بندی برای دفع مثانه در فاصله هر دو تا سه ساعت یکبار برای بیمار در نظر گرفته می شود.

-در صورتی که مثانه به طور کامل تخلیه نگردد، برای بیمار مجددا سوند گذاشته می شود.
-در موارد سوندگذاری توسط بیمار، باید وی تکنیک را به روش استریل فرا بگیرد.
-بیماران زن در پوزیشن نشسته قرار گرفته و با استفاده از آینه سونداژ را انجام می دهد.
-مردان نیز در پوزیشن نشسته قرار گرفته و سوندگذاری را انجام می دهند.
-از تعویض مکرر سوند اجتناب شود. فقط در مواردی که مانند نشت و انسداد یا ایجاد دلمه باید تعویض گردد.
-شستشوی دست ها قبل و پس از تماس با سوندو کیسه ادراری
-اطمینان از جریان آزاد ادرار در جهت پیشگیری از ایجاد عفونت در صورت بسته شدن یا تا خوردن لوله ادراری جریان ادرار متوقف می گردد.
-در صورتی که کیسه ادرار بالاتر از سطح مثانه قرار بگیرد، لوله باید بسته شود. این عمل از بازگشت ادرار آلوده از کیسه به داخل مثانه پیشگیری می کند.
-هرگز جهت نمونه گیری، اتصالات لوله ها از یکدیگر جدا نشود و از باز کردن لوله ها در زمان شستشو لوله، حرکت یا انتقال بیمار خودداری شود.
-هرگز نباید سوند را طولانی تر از مدت زمان مورد نیاز استفاده نمود.
-تهیه نمونه ادرار برای کشت در صورتی که اولین علامت عفونت دیده شود.
-جمع کننده ادرار هرگز کف زمین قرار نگیرد. در صورت آلودگی، انسداد جریان ادراری یا نشست ادرار در محل اتصال لوله کیسه ادرار باید تعویض گردد.
– به منظور پیشگیری از تکثیر باکتری ها باید کیسه ادراری هر هشت ساعت از طریق مجرای آن تخلیه شود. در صورت افزایش حجم ادرار، این عمل زودتر صورت گیرد.
-شستشو ناحیه تناسلی به وسیله آب و صابون حداقل روزی دو بار و از داخل و خارج نمودن سوند خودداری شود.
-محل تناسلی کاملا خشک شده و از پودر استفاده نشود. زیرا ممکن است ناحیه تناسلی را تحریک کند.
منابع:
پرستای داخلی و جراحی برونر وسودارث
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما