هاری:
هاری یک بیماری ویروسی حاد سریعا پیشرونده سیستم عصبی مرکزی انسان و حیوان است که به وسیله ویروس هاری منتقل می شود.
اکثر مرگ های ناشی از هاری در آسیا و آفریقا با جمعیت های روستایی اتفاق می افتد و اغلب کودکان درگیر می شوند.
سرایت بیماری هاری به گونه های حیوانی و حیوانات اهلی نیز صورت می گیرد.
در سراسر جهان خصوصا در کشورهایی که هاری سگی رایج است، انتقال از سگ به سگ وجود دارد. اغلب موارد هاری در انسان از سگ ها بوده و این موارد می تواند با بازگشت مسافران به مناطق دیگر گسترش یابد.
ویروس هاری به سیستم عصبی پستانداران حمله می کند. عمدتا از طریق بزاق حیوان هار وقتی که حیوان هار شخصی را گاز بگیرد یا خراش دهد قابل انتقال می باشد.
لیسیدن روی زخم ها یا پوست خراشیده شده یا صدمه دیده باعث انتقال بیماری می گردد.
سگ مسئول 96 درصد هاری انسان است. اما گزارش هایی نیز در مورد هاری انسانی در اثر گاز گرفتن توسط گربه، شغال، روباه و گرگ و دیگر حیوانات گوشت خوار وجود دارد.
اسب ها و الاغ ها وقتی که هار می شوند، پرخاشگر شده و به طور وحشیانه ای گاز می گیرند.
دام های اصلی و گاوهای وحشی وقتی که هار هستند گاز نمی گیرند ولی می بایست معاینه حیوانات مریض که دارای ترشحات آلوده هستند با احتیاط انجام شود.
هیچ گزارشی مبنی بر اینکه نشان دهد هاری در اثر مصرف شیر رخ داده باشد وجود ندارد.
سرایت هاری از طریق تنفس به ویژه در غارهای محل زندگی خفاش های آلوده امکان پذیر است.
انتقال از راه بلعیدن بعید است.(خوردن گوشت حیوانی که از لاشه های حیوان مرده آلوده تغذیه کرده باشد) اما باید از خوردن گوشت و فرآورده های دام های مبتلا به هاری خودداری کرد.
انتقال ویروس هاری از طریق جفت(مادر به جنین) نیز بعید است.
انتقال از انسان به انسان از طریق پیوند از جسد آلوده نیز گزارش شده است.
خصوصیات سگ هار:
-گاز گرفتن بدون هیچگونه تحرکی
-خوردن چیزهای غیرمعمول مثل چوب، ناخن و مدفوع
-دویدن بدون دلیل مشخص
-تغییر در صدا برای مثال پارس کردن خشن، غرغر و ناتوانی در ایجاد صدا
-بزاق بیش از اندازه همراه با حباب و کف سرریز از گوشه های دهان
علایم در انسان:
-دوره نهفتگی هاری معمولا 20 تا 90 روز است.
-در هاری، پیشگیری بعد از تماس و قبل از شروع هرگونه علامت با نشانه اهمیت دارد.
علایم:
-درد یا خارش در قسمت زخم گاز گرفتگی (در 80 درصد موارد)
-تب، بی قراری، سردرد به مدت 2 تا 4 روز
-آب گریزی(ترس از آب)
-عدم تحمل صدا، تابش نور و جریان هوا
-ترس از قریب الوقوع بودن مرگ
-خشم، تحریک پذیری و افسردگی
-فعالیت شدید
-در فاز بعد، صرف نگاه کردن به آب ممکن است باعث انقباض در ناحیه گردن و گلو شود.
-به طور معمول طول مدت بیماری 2 تا 3 روز است ولی ممکن است تحت مراقبت های شدید 5 تا 6 روز به طول انجامد
-فلج تارهای صوتی نیز شایع است. فلج عضلات صورت نیز مشاهده می شود. افزایش تعداد تنفس و حتی قطع تنفس دیده می شود.
-اختلال ریتم قلب شایع بوده و به خصوص افزایش ضربان قلب و کاهش ضربان قلب به علت اختلال مغزی اتفاق می افتد.
-در اکثر موارد بیماران طی یک تا دو هفته دچار کما شده و با وجود مراقبت های شدید، به دلیل نارسایی تنفسی یا ایست قلبی-عروقی فوت می کنند.
Previous
Next
تشخیص و درمان :
تشخیص:
در هاری اغلب آزمایشات نرمال است. CT اسکن نرمال است. MRI مغزی گاهی اختلالات سیگنال در ساقه مغز را نشان می دهد.
-در صورت ظهور علایم حاد عصبی به شکل هیجانی یا فلج به ویژه اگر سابقه گاز گرفتن توسط حیوان وجود داشته باشد، بیمار به سرعت وارد کما می شود. و در مدت 7 تا 10 روز فوت می کند.
درمان:
هیچ درمان اثبات شده ای برای هاری وجود ندارد.
در صورت شروع علایم، درمان بیمار امکان پذیر نیست.
-با وجود مراقبت های کامل، بیماران طی یک تا دو هفته پس از شروع علایم می میرند. تا کنون فقط هفت مورد بهبودی از بیماری هاری گزارش شده است.
-بیمار مبتلا به هاری، در اتاق ایزوله تحت مراقبت های ویژه قرار می گیرد. به این ترتیب پس از بستری کردن بیمار در یک اتاق کم نور در محلی بی سروصدا و ساکت و آرام، اقدامات دارویی، سرم تراپی، باز نگه داشتن راه هوایی و درمان نارسایی قلبی-عروقی انجام می شود.
پیش آگهی:
هاری تقریبا بدون استثنا بیماری مرگ باری است؛ ولی با درمان مناسب پس از تماس در طی دوره نهفتگی تقریبا همیشه قابل پیشگیری است.
پیشگیری:
از آنجایی که هاری هیچ درمان موثری ندارد، پیشگیری از بیماری پس از تماس با یک حیوان فوق العاده مهم است.
-در مناطق پرخطر و تماس های پرخطر، بایستی بدون انتظار برای نتایج آزمایشگاهی، درمان ضد هاری را شروع کرد.
-در صورتی که حیوان پس از تماس فرار کند باید هار تلقی شود.
-رسیدگی موضعی به زخم ها ضروری است:
1.زدودن و خارج کردن ویروس ها از محل زخم( با آب تمیز و صابون لابه لای زخم حداقل به مدت 5 تا 10 دقیقه به طور عمیق شستشو شود و در جریان آب روان قرار گیرد.)
2.خارج کردن کف صابون از لابه لای زخم
3.قطع کامل قسمت های له شده و از بین رفته
4.ضدعفونی زخم با محلول بتادین یا الکل اتیلیک 40 تا 70 درصد
5.خودداری از بخیه کردن زخم حیوان گزیده
تزریق سرم ضدهاری:
برای کسانی که یک یا چند گزیدگی و خراش عمیق جلدی یا آلوده شدن غشای مخاطی با بزاق و خراش های سرو صورت و گردن باشند.
تزریق واکسن ضدهاری:
در پنج نوبت روزهای :صفر، سوم، هفتم و چهاردهم و سی ام به صورت عضلانی در عضله بازو تزریق می شود.
عوارض واکسن ناچیز و نادر است و شامل سرخی، تورم غدد لنفاوی مجاور و گاهی سرگیجه، تهوع، درد های عضلانی و خارش و کهیر است.
-باروری منع مصرف واکسن هاری است.
-سیستم ایمنی 2 تا 4 هفته پس از واکسن سنجش می شود.
-به علت تداخل مصرف کورتون ها با واکسن هاری، در صورت استفاده از این داروها، حتما پزشک مطلع شود.
-تزریق واکسن ضد کزاز
-مصرف آنتی بیوتیک تجویز شده
–تحت مراقبت قراردادن حیوان مهاجم
-نمونه برداری از حیوان مهاجم مشکوک
سایر اقدامات:
-تشکیل کمیته نابودی سگ و گربه های ولگرد.
-جمع آوری و دفن بهداشتی زباله ها
-جلوگیری از کشتار قاچاق دام
-بهداشتی کردن و انتقال کشتارگاه ها به خارج از محدوده شهرها
-شناسایی و واکسیناسیون سگ خانگی وگله توسط اداره دام پزشکی
-ایجاد اماکن محفوظ برای نگهداری دام در مقابل حیوان های وحشی
-آموزش مداوم در مورد بیماری هاری، انتقال و علایم و راه های حفاظتی و….
-پرهیز از مصرف گوشت های آلوده یا مشکوک
-خودداری از نگهداری سگ و گربه در منزل
-خودداری از تردد سگ ها در معابر عمومی و پارک ها
-جلوگیری از نزدیک شدن کودکان به سگ ها
-دریافت واکسن هاری قبل از تماس در افراد پرخطر به علل شغلی یا تفریحی از جمله مسافران به مناطق بومی هاری . این برنامه شامل چهار دوز واکسن هاری در روزهای صفر، هفت ،بیست و یک و بیست وهشت می باشد.
منابع:
اصول طب داخلی هاریسون
راهنمای کشوری مبارزه با هاری
پرسش های رایج درباره هاری
هیچ رازی برای موفقیت وجود ندارد. این نتیجه آمادگی ، کار سخت و یادگیری از شکست است.
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما
