عفونت ريه يا سينه پهلو يا ذات الريه يا پنوموني:
پنوموني التهاب ريه است كه معمولا توسط عفونت هايي از جمله باكتري ها، ويروس ها و ساير ارگانيسم ها ايجاد مي شوند. پنوموني يك بيماري شايع و بالقوه خطرناك است.
در سال هاي اخير حدود 500 هزار مورد بستري به علت پنوموني در كشور وجود داشته است.
گاهي پنوموني به عنوان يك عارضه آنفولانزا قبلي محسوب مي شود.
طبقه بندي:
پنوموني را مي توان در 4 دسته طبقه بندي كرد:
1.پنوموني اكتسابي از جامعه:
پنوموني كه در جامعه ظرف 48 ساعت اول بعد از بستري شدن در بيمارستان ايجاد مي شود.بستري شدن به شدت بيماري بستگي دارد.
2.پنوموني ناشي از مراقبت هاي بهداشتي :
پنوموني كه در بيمار غير بستري با تماس هاي مراقبتي زياد ايجاد مي شود.
3.پنوموني اكتسابي از بيمارستان:
پنوموني كه طي 48 ساعت يا بيشتر از بستري در بيمارستان ايجاد مي شود و در زمان بستري ، شواهد دوره كمون ديده نمي شود.
4.پنوموني ناشي از ونتيلاتور:
پنوموني ناشي از ونتيلاتور طي 48 ساعت يا بيشتر بعد از لوله گذاري داخل تراشه(ناي) ايجاد مي شود.
علت:
-عوامل بيماري زا از طريق تنفس وارد مي شوند و بيشتر بيماراني كه اختلال سيستم ايمني دارند يا دچار بيماري هاي حاد و مزمن هستند را درگير مي كنند.
-گاه پنوموني در اثر ارگانيسم هاي خون و ورود آنها به گردش خون ريوي روي مي دهد.
-پنوموني باعث ايجاد واكنش هاي التهابي در اتاقك هاي ريه مي شود و ترشحاتي كه توليد مي كند باعث اختلال در انتشار اكسيژن و دي اكسيد كربن مي شود.
-انقباض ريه نیز ممكن است ديده شود و به علت عدم تبادل اكسيژن با كربن دي اكسيد موجب كاهش اكسيژن مي شود.
عوامل خطر:
سن بالاي 60 سال
مصرف الكل
مصرف آنتي بيوتيك طي سه ماه گذشته
اختلالات سيستم ايمني
تماس با افراد آلوده در جامعه
اقامت در مراكز مراقبتي طولاني مدت
بيماري قلبي-ريوي زمينه اي
وجود چندين بيماري طبي
اختلال ساختمان ريه
درمان اخير با كورتون
سوء تغذيه
مسافرت
سيگار
دارو درماني سرطان
عفونت هاي ويروسي كه راه هاي تنفسي را درگير مي كند.
علايم:
علايم و نشانه هاي پنوموني بسته به نوع عامل بيماري زا و وجود بيماري زمينه اي متفاوت است.
افراد مبتلا به پنوموني اغلب افزايش درجه حرارت بدن همراه با لرز شديد ، سرفه همراه با خلط، تنگي نفس ، درد قفسه سينه گزنده يا شديد در حين نفس كشيدن ، افزايش تعداد تنفس، درد عضلاني، علايم پوستي، گلودرد، تنگي نفس هنگام خوابيدن به پشت را دارند
-در افراد مسن ممكن است گيجي مشهودترين علامت باشد.
-علايم و نشانه هاي متداول در كودكان زير پنج سال عبارتند از: تب، سرفه و تنفس سريع يا اشكال در تنفس
تشخيص:
تشخيص پنوموني با گرفتن تاريخچه معاينات جسمي، راديوگرافي قفسه سينه، كشت خون و بررسي خلط صورت مي گيرد.
به منظور گرفتن نمونه خلط، بيمار بايد:
1.جهت به حداقل رساندن باكتري هاي طبيعي ،دهان خود را با آب شستشو دهد.
2.چندبار نفس عميق بكشد.
3.به طور عميق سرفه كند.
4.خلط را در ظرف استريل بريزد.
-ممكن است از روش هاي تهاجمي تر براي نمونه گيري استفاده شود. نمونه خلط ممكن است توسط ساكشن بيني يا ساكشن دهان يا برونكوسكوپی تهيه شود.
Previous
Next
پيشگيري:
-واكسن آنفولانزا
-واكسن پنوموكوك باعث كاهش بروز پنوموني مي شود.
-براي تمامي بيماران 65 سال و بالاتر و افرادي كه بيماري مزمن دارند، يكبار واكسيناسيون توصيه مي شود. همچنين واكسيناسيون مجدد براي افراد بالاي 65 سال و بالاتر كه به فاصله 5 سال يا بيشتر از دوز واكسن اول دريافت نموده اند توصيه مي شود.
-ترك سيگار و الكل
-كاهش آلودگي
-استفاده از ماسك هاي جراحي براي افراد در معرض خطر
-درمان مناسب بيماري هاي زمينه اي مانند HIV و ديابت و سوء تغذيه
(جهت مطالعه بیماری دیابت کلیک کنید.)
(جهت مطالعه بیماری HIV کلیک کنید.)
-مراقبت هاي بهداشتي مناسب دهان
-در صورت بي حركتي طولاني، تغيير وضعيت مكرر توجه مي شود.
-فيزيوتراپي قفسه سينه
-اجتناب از تماس با افراد بيمار
-اجتناب از تماس با دست هاي آلوده
-ضد عفوني كردن سطوح آلوده
-پوشاندن دهان هنگام عطسه و سرفه
درمان:
-درمان پنوموني شامل تجويز آنتي بيوتيك مناسب كه با توجه به كشت و حساسيت مشخص مي شود.
-در بيماران بستري كه قادر به دريافت داروها و مايعات خوراكي هستند و عملكرد سيستم گوارش آن ها طبيعي است ،درمان وريدي به درمان خوراكي تبديل مي شود.
-به محض پايدار شدن وضعيت باليني بيمار، نداشتن مشكلات قلبي ، و داشتن محيط امن براي ادامه مراقبت ها، بيمار از بيمارستان مرخص مي شود.
-آنتي بيوتيك ها در عفونت هاي ويروسي مجاري تنفسي فوقاني و پنوموني ويروس بي تاثير است و استفاده از آن ها ممكن است با عوارض جانبي همراه باشد.
-استراحت در بستر تا برطرف شدن تب و علايم عفونت
-از داروهاي ضد تب براي درمان سردرد و تب استفاده مي شود.
-آنتي هيستامين ها و ضدسرفه ها ممكن است توسط پزشك تجويز شوند.
-تهويه هواي تازه و دادن بخور گرم و مرطوب
-در صورت تنفس تند، دادن اكسيژن انجام مي گيرد.
-قرار گرفتن در وضعيت نشسته يا نيمه نشسته براي تنفس بهتر
-در مواردي كه تنفس تند و زياد باشد، جهت جلوگيري از خطر خفگي، تغذيه از طريق دهان ممنوع بوده و مايعات از راه سرم توصيه مي شود.
-تخليه ترشحات اهميت دارد، زيرا ترشحات احتباس يافته مانع تبادلات گازي مي شود.
-بيمار بايد مصرف مايعات را افزايش دهند.( 2 تا 3 ليتر در روز)
-بيمار بايد تشويق به سرفه كردن شود.
-فيزيوتراپي قفسه سينه براي جدا شدن و تخليه ترشحات مفيد است.
-بيمار با كمك پرستار، نفس عميق و آهسته انجام مي دهد.
-بعد از هر تغيير وضعيت، بيمار بايد سرفه كند. اگر سرفه موثر خيلي ضعيف باشد ، از ساكشن بيني استفاده مي شود.
-بسياري از بيماران داراي تنگي نفس و خستگي دچار كاهش اشتها هستند و فقط مايعات دريافت مي كنند.مايعات همراه با الكتروليت ها مي تواند مايع و كالري مورد نياز را تامين كند.مانند: آبميوه
-خوردن غذاهاي حاوي مواد محرك ، ادويه دار، سرخ كردني و نوشيدني گازدار ممنوع است.
-استفاده از نوشيدني هاي گرم توصيه مي شود.
-بيماران معمولا 24 تا 48 ساعت بعد از شروع آنتي بيوتيك درماني به آن پاسخ مي دهند.
-پيگيري پس از درمان با انجام راديوگرافي قفسه سينه و معاينات جسمي لازم است.
-از قرارگرفتن در معرض مواد محرك مثل دود سيگار جلوگيري شود.
عوارض:
تداوم نشانه ها پس از درمان
ورود عفونت به خون و شوك عفوني
نارسايي شخصي
روي هم خوابيدن ريه ها
گيجي
هشدار:
در صورت بروز علايم زير به پزشك اطلاع داده شود:
سختي در تنفس
بدتر شدن سرفه
افزايش يا عود مجدد
عدم تحمل نسبت به دارو
منابع:
راهنمايي باليني تشخيص و درمان و پيشگيري از پنوموني
هیچ رازی برای موفقیت وجود ندارد. این نتیجه آمادگی ، کار سخت و یادگیری از شکست است.
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما
