گازگرفتگی(مسمومیت با منواکسید کربن):
گاز منواکسیدکربن بی رنگ و بی بو بوده که بر اثر احتراق ناقص تولید می شود. به طوری که بخاری ،آبگرمکن ،شومینه و اجاق گازها به دلیل سیستم تهویه نامناسب (دودکش) عامل مسمومیت با گاز مونواکسیدکربن می شود.
-میزان مرگ ومیر ناشی از این ماده بعد از الکل ،از تمامی مواد سمی بیشتر است.
-مونواکسیدکربن با اتصال به گلبول های خونی و کاهش قدرت حمل اکسیژن از طریق خون، اثرات سمی خود را به وجود می آورد.
علایم:
علایم مسمومیت با منواکسیدکربن می تواند طیف وسیعی از علایم را شامل شود که در بیماری های مختلف دیده می شود. متاسفانه بسیاری از این علایم شبیه به علایم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده اند. سعی در خوابیدن می کنند. ابتلای تمام افراد خانواده به علایمی شبیه آنفولانزا ،بروز مسمومیت در افراد را نشان می دهد.
علایم عبارتنداز: سردرد،ضعف جسمانی ، سرگیجه و بی قراری ، تهوع و استفراغ ، خمیازه کشیدن بیش از حد ،کاهش دید، حالت خواب آلودگی شدید، کسلی ، خستگی، کاهش قدرت عضلانی ازجمله علایم اولیه مسمومیت در افراد به شمار می روند.
چنانچه افراد در این مرحله متوجه چنین علایمی شدند با خارج شدن از فضای آلوده می توانند از پیشرفت مسمومیت پیشگیری کنند.
رنگ پوست که ممکن است طیفی از صورتی ،قرمز –تیره، یا کبودی و رنگ پریده داشته باشد بروز کند.
درمان:
تماس با مونواکسیدکربن نیاز به درمان فوری دارد.
اقدامات کلی زیر باید انجام شود:
1.انتقال فوری بیمار به هوای آزاد ،باز کردن تمام درها و پنجره ها
2.شل کردن کلیه لباس های تنگ
3.تماس فوری با مراکز درمانی
4.در صورت نیاز، آغاز عملیات احیای قلبی – ریوی و دادن اکسیژن
5.پیشگیری از لرز، پوشاندن بیمار با پتو
6.آرام نگه داشتن بیمار تا حد امکان
7.اجتناب از دادن هرگونه الکل یا استعمال سیگار

علامت مراحل پایانی و مرگ:
کبودی دست، دورلب و نوک انگشتان از علایم پایانی مسمومیت با گاز مونواکسیدکربن به شمار می روند که درنهایت فرد دچار نفس تنگی شده و فوت می کند.
گروه های در معرض خطر:
تمامی افراد در معرض خطر قرار دارند.ولی کودکان ،زنان باردار و سالمندان جز گروهای آسیب پذیر در معرض خطر بیشتری با مونواکسیدکربن هستند و علایم مسمومیت در آن ها سریع و با شدت بیشتری ایجاد می شود.

پیشگیری:
1.کنترل منافذ مسیر دودکش قبل از راه اندازی بخاری بهترین راه پیشگیری از بروز حوادث مسمومیت به شمار می رود. توجه به داغ بودن دودکش بهترین آزمایش سلامت دودکش است. همچنین داشتن کلاهک های مخصوص برای دودکش در پشت بام ها برای جلوگیری از عدم بروز خاموشی بخاری و به دنبال آن انتشار گاز مونواکسیدکربن اهمیت بالایی دارد.
2.رنگ شعله بخاری و وسایل پخت و پز باید آبی باشد و چنانچه رنگ شعله قرمز یا نارنجی باشد حتما نقص در سوخت رسانی و کمبود اکسیژن محیط است که سریعا باید تعمیر شود.
3.در صورت استفاده از وسایل گرمایشی مانند بخاری و شومینه ،نباید تمامی روزنه های جریان هوا در منزل و به ویژه اتاق خواب مسدود گردد.
4.از نصب آبگرمکن در حمام ، روشن کردن شعله های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جدا خودداری شود.
5.انتهای کلیه دودکش ها باید حداقل یک متر از سطح بام و حداقل یک متر از دیوار جانبی بام باشد.
6.دودکش و اتصالات آن باید از جنس مقاوم و بدون هیچ گونه منفذ یا نشتی در سرتاسر آن باشد. و به کارگیری لوله های آکاردئونی آلومینیومی مجاز نیست.
7.در صورتیکه از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می شود. حتما مختصری تهویه از طریق درب یا پنجره در فضا ایجاد شود و از درزبندی و بستن کامل منفذ خودداری شود.
8.از قرار دادن لوله خروجی بخاری به داخل آب جدا خودداری شود.
9.آبگرمکن های دیواری گازی اگر به مدت طولانی روشن باشند خطرناک می شوند.
10.بکارگیری آبگرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا مجاز نیست.
11.هروسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد.
12.هیچگاه از کباب پز یا منقل درون خانه، گاراژ یا محوطه بسته استفاده نشود.
13.درون خانه و بخصوص در محل اتاق خواب می توان دستگاه هشدار مونواکسیدکربن نصب کرد.
14.تعمیر وسایل گرمایشی توسط افراد غیرمجرب و بی تجربه و بانصب آن ها توسط افراد خانواده باعث ایجاد خطر می شود.
اللهم العن الجبت و الطاغوت و بنتیهما